- Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- 2000’Lİ YILLARIN TÜRKİYE’SİNDE İKTİDAR İLİŞKİLERİNİN DIŞINDA KALMAK: YENİ BİR EPİKUROSÇULUK MÜMKÜN M...
2000’Lİ YILLARIN TÜRKİYE’SİNDE İKTİDAR İLİŞKİLERİNİN DIŞINDA KALMAK: YENİ BİR EPİKUROSÇULUK MÜMKÜN MÜ?
Authors : Sabır Güler Sevli
Pages : 22-43
Doi:10.47525/ulasbid.828257
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2021-02-28
Article Type : Research
Abstract :Epikuros, yaklaşık 2000-2500 yıl önce dönemin en önemli Polislerinden biri olan Atina’da etkileri günümüze kadar süren ünlü felsefe okulunu kurmuştur. Bu okulda öğrencileriyle ve dostlarıyla birlikte hazcılığı (hedonizm) temel alan ahlaki öğretiye dayalı felsefesini oluşturan Epikuros, fizik (physeus) ve mantıkla (kanon) da bu öğretiyi temellendirmek üzere ilgilenmiştir. Epikuros’un felsefesini oluşturduğu koşullar, Yunanlıların Polisle özdeşleştiği evrenin yıkılmaya yüz tuttuğu, yaşamını Polise özgü kurum, kuruluş, felsefe ve değerlerle kuran, siyaseti, demokrasiyi, kamusalı ve özelini Polisle özdeşleştiren "Yurttaş” (polites) Yunan insanının Polisin çökmesiyle kimlik kaybına uğrayarak boşluğa düştüğü bir dönemi yansıtır. Epikuros da kurduğu okul ve oluşturduğu felsefeyle atomize olan, kimlik kaybına uğrayan bu Yunan insanına mutlu olmak için siyaset ve kamusaldan uzak durmayı salık vererek, "rahatlatıcı ve kurtarıcı” bir yaşam bilgeliği ve yaşam felsefesi sunmuştur. Fazıl Say da 1 Kasım 2015 seçim sonuçlarına ilişkin yazdığı yazıda 2000’li yılların Türkiye’sinde, AK Parti iktidarıyla Cumhuriyet’e özgü kurumların ve değerlerin yitip gittiği kaygısıyla mutsuz olan Cumhuriyetçi, çağdaş, laik, ulusalcı, sosyal demokrat kesimlere Epikuros’un felsefesinin içerdiği düşüncelere benzer tavsiyelerde bulunmaktadır. Fazıl Say’ın, 1 Kasım seçimlerini bir yenilgi olarak gören toplumun muhalif kesiminin çoğunluğunca da paylaşılan ve bir bakıma "Yeni-Epikurosçuluk” olarak adlandırılabilecek bu görüşlerinin modern zamanlarda/modern devletlerde uygulanabilirliği ise tartışmalıdır. Bunun nedeni ise modern devletlerde iktidarın kuruluş ve iktidar pratiklerinin sürdürülüş biçiminden kaynaklanmaktadır. Bu makalede, bu yaşam felsefesinin tarihsel olarak hangi koşullarda nasıl ve neden ortaya çıktığı, bu felsefenin amaç edindiği mutlu olmak için ‘siyasal olandan uzak durma eylemi’nin modern devletlerde mümkün olup olmadığı, eğer mümkün ise arzulananın aksine modern devletlerdeki iktidar ilişkileri ve pratiklerini mümkün kılıp kılmadığı, bu iktidar ilişkilerini yeniden üretip üretmediği tartışılmıştır.Keywords : Epikuros, yaşambilgeliği, hedonizm, YeniEpikurosçuluk, iktidar