- Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 8
- DÜNYA TÜRKÇELERININ CEREYANINDA BALKAN TÜRKIZMALARINA LEKSIKOLOJIK BIR BAKIŞ
DÜNYA TÜRKÇELERININ CEREYANINDA BALKAN TÜRKIZMALARINA LEKSIKOLOJIK BIR BAKIŞ
Authors : Adriatik Derjaj
Pages : 167-175
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Her hangi bir dilin unsurlarını bir başka dilde görülüp fark edilmesi, söz edilen diller arasında bir ödünçlemenin olağan olduğu anlamına gelmektedir. Prensip olarak, dilsel ödünçlemenin olgusu, bir kitlenin konuşurlarının başka bir kitlenin konuşurlarıyla gerçekleştirdikleri temasın meyvasıdır. Böylesi bir temas, kültürel ve dinsel faktörlere uzanan; tarihi, coğrafi, siyasi, iktisadi, sosyal v.b., faktör ve nedenlerden oluşan bir nedenler gerdanının sonucu olabilir. Bu bakış açısıyla değerlendirecek olursak temasın doğası verinti ve alıntıların dinamiğini belirlerken, temasın uzantısı, yoğunluğu ve zaman yayılımı ise verinti ve alıntıların tipolojisini belirler. Bu makalede Balkan yarımadasının batısında binlerce yıldan beri meskûn olan Arnavutların, Oğuz – Osmanlı Türkleri ile yaklaşık altı asırlık ilişkileri ele alınacaktır. Bu ilişkiden doğan dil, kültür ve toplum etkileşimin getirdiği dilbilgisel veriler üzerinde durulacak Arnavutçadan örnek alarak Asya ve Balkan Türkçelerin leksikolojik izleri, tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu doğrultuda ilk olarak Arnavutçada bulunan Türkçe verintilerin eskilik, derinlik ve coğrafi yayılma kriterlerine göre bir sınıflandırma için gayret edilecektir. Doublets normatives verintiler olarak adlandırılan örneklere yer verilecek, dil etkileşimi olgusunun en derin parametrelerini gösteren ve Balkan Türkçelerinde yaşamaya devam eden ve Dünya Türkçelerinin zenginliğinin bir aynasını saydığımız sözcüklerin, leksikolojik, morfolojik ve fonolojik uyum kriterleri değerlendirmeleri üzerinde durulacaktırKeywords : Asya Türkçeleri, Balkan Türkçeleri, Arnavutça, Kosova Türkçesi, Dilbilgisi, Diyalektoloji, Dil Tarihi