- Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 9 Issue: 6
- Metinlerarasılık Çerçevesinde Lâmi’î Çelebi’nin Vâmık u Azrâ Mesnevisi
Metinlerarasılık Çerçevesinde Lâmi’î Çelebi’nin Vâmık u Azrâ Mesnevisi
Authors : Ruken Karaduman
Pages : 1849-1862
Doi:10.18506/anemon.960574
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-25
Article Type : Research
Abstract :Yazınsallık ölçütlerinden biri olan metinlerarasılık, bir metnin başka metin türleri ile arasındaki ilişki olarak ifade edilebilir. Metinlerarasılık yöntemi ile metnin önceki metinlere dair taşıdığı izleri ve farklı metinler arasındaki bağıntıları tespit etmek mümkündür. Bu çalışmada, XVI. yüzyılda Lâmi’î Çelebi tarafından telif bir eser olarak yazılan Vâmık u Azrâ mesnevisi metinlerarası ilişkiler bağlamında ele alınmakta; mesnevide gönderge, anıştırma, gizli alıntı gibi yöntemler çerçevesinde Türk, Arap, İran, Yunan ve Çin kültürlerine ait anlatı unsurlarının işlenişleri irdelenmektedir. Vâmık u Azrâ’da hikâyenin başkahramanı Vâmık; başta Süleyman Peygamber olmak üzere İbrahim, Narkissos, Mecnun, Cemşîd gibi tarihî veya kurgusal şahısların çeşitli özellikleri ile vasıflandırılmış, onların hikâyelerine yapılan anıştırmalar ile metinlerarası ilişkiler kurulmuştur. Ayrıca nerre ismiyle ifade edilen pegasus benzeri varlıklar ve ejderhalar da yine çeşitli uluslara ait mitsel öğeler olarak söz konusu eserde yer almaktadır. Metnin derinliğini artıran, okurun hayal ve kavrayış gücüne yönelik kurgulanmış bu anlatım unsurları eseri özgünleştirme, olay örgüsüne katkı sağlama, maceraya heyecan katma gibi pek çok fonksiyona sahiptir.Keywords : metinlerarasılık, mesnevi, Vâmık u Azrâ