- Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- Kenevir (Cannabis sativa L.) Bitkilerinde Görülen Virüs Kaynaklı Hastalıklar
Kenevir (Cannabis sativa L.) Bitkilerinde Görülen Virüs Kaynaklı Hastalıklar
Authors : Mehmet Ali Şevik
Pages : 111-119
Doi:10.19159/tutad.663715
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2020-02-29
Article Type : Review
Abstract :Kenevir (Cannabis sativa L.), Cannabaceae familyası Cannabis cinsi içerisinde yer almaktadır. C. sativa’nın bir varyetesi olan endüstriyel kenevir (C. sativa ssp. vulgaris L.) kültürü yapılan önemli bir endüstri bitkisidir. Endüstriyel kenevir insanlık tarihinin en eski bitkisel ham madde kaynaklarından birisi olarak bilinmektedir. Kenevir; tohum, yağ, giysi, ip, kâğıt, yalıtım malzemesi, kozmetik ürünler, biyolojik olarak parçalanabilen plastikler, inşaat malzemesi, reçine, yakıt vb. gibi çeşitli ürünler elde etmek amacıyla yetiştirilmektedir. Kenevir çevre şartlarına, hastalık ve zararlılara karşı oldukça hassastır. Olumsuz çevre koşullarında bitkiler hastalıklara daha yatkın hale gelmektedir. Kenevir bitkilerinde 100'den fazla mikroorganizma (fungus, bakteri, virüs vd.) hastalık oluşturabilmektedir. Yapılan birçok çalışmada; kenevir çizgi virüsü (HSV), kenevir mozaik virüsü (HMV), yonca mozaik virüsü (AMV), hıyar mozaik virüsü (CMV) ve arabis mozaik virüsü (ArMV)’nün kenevir çeşitlerinde hastalıklara neden olduğu rapor edilmiştir. Ayrıca tütün mozaik virüsü (TMV), tütün halkalı leke virüsü (TRSV), tütün çizgi virüsü (TSV), domates halkalı leke virüsü (TomRSV), taflan halkalı leke virüsü (ERSV), karaağaç mozaik virüsü (EMV), tilkikuyruğu mozaik virüsü (FMV) kenevir bitkilerinden izole edilmiştir. Son yıllarda kenevir virüsleri üzerinde yapılan çalışmalarda ise, şekerpancarı tepe kıvırcıklık virüsü (BCTV) ve marul kloroz virüsü (LCV)’nün kenevir bitkilerinde enfeksiyon gerçekleştirdiği rapor edilmiştir.Keywords : Cannabis, kenevir, hastalık, virüs, vektör