- Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 27 Sayı: 3
- TÜRKİYE’DE ULUSAL BASINDA TRAHOM: CUMHURİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ (1930-1945)
TÜRKİYE’DE ULUSAL BASINDA TRAHOM: CUMHURİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ (1930-1945)
Authors : Ümmügülsüm Candeğer, Aydın Efe
Pages : 631-654
View : 113 | Download : 113
Publication Date : 2023-12-11
Article Type : Research
Abstract :Trahom, Hitit tıp metinlerinde tarif edilen daha sonra Pedanius Dioscorides’nin kitabında bahsedilen tarihi oldukça eski bir göz hastalığıdır. Hitit tıp metinleri ve Pedanius Dioscorides’nin kitabında hastalığın geçiyor olması Anadolu’da hastalığın eskiden beri var olduğu sonucunun çıkarılmasına neden olmaktadır. Özellikle çocuklar arasında hijyen eksikliği ve eşyaların ortak kullanılması gibi nedenlerle daha yaygın olan hastalık sinsi bir şekilde vücuda yerleşmektedir. İlerleyen zamanlarda ise göz kapağı altında ara sıra enfeksiyon yaparak burada dokunun bozulmasına ve kirpiklerin içeri doğru kıvrılmasına neden olmaktadır. Sık sık tekrarlayan bu enfeksiyon zamanla gözün görme yetisini kaybetmesiyle de sonuçlanabilmektedir. Trahom, görme kayıplarının ve körlüğün en önemli nedenleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır. Bu çalışma, Cumhuriyet Gazetesi arşivi üzerinden tarama modeliyle ve doküman inceleme yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmanın başlangıç tarihi 1 Ocak 1930, sonu ise 31 Aralık 1945 olarak tespit edilmiştir. Gazete arşivi üzerinden yapılan taramalarda zaman sınırlaması olmadan trahom ile ilgili 427 haber, zaman sınırlaması ile 127 haber tespit edilmiştir. Gazete arşivinin 1 Ocak 1943 ile 30 Haziran 1943 tarihleri arasındaki nüshalarına ulaşılamamıştır. Haberlerin tespitinden sonra her bir haber tek tek incelenmiştir. Haberlerin incelenmesi sonrasında ise haberler kendi içinde bir tasnife tabi tutulmuştur. Haberlerin devletin uygulamaları ve şehirlerle ilgili olanları bir başlık altında toplanmış, ilanlar ile ilgili haberler ise bir başka başlık altında toplanmıştır. İlanların bir bölümü okula öğrenci seçimiyle ilgili ilanlar iken diğerleri trahom kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu malzemelerin temini ile ilgili verilen açık eksiltme ilanlarıdır.Keywords : Trahom, ulusal basın, Cumhuriyet Gazetesi