- Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 23 Issue: 2
- COĞRAFYADA ALTERNATİF BİR TEMATİK HARİTALAMA TEKNİĞİ: ALAN KARTOGRAMLARI
COĞRAFYADA ALTERNATİF BİR TEMATİK HARİTALAMA TEKNİĞİ: ALAN KARTOGRAMLARI
Authors : Bahaddin Şahin, Salih Şahin
Pages : 477-500
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2019-08-18
Article Type : Research
Abstract :Haritalar geçmişten günümüze gerek akademik coğrafya araştırmalarında gerekse coğrafya eğitimi ve öğretiminde en temel görselleştirme araçlardan biri olagelmiştir. Günümüzde farklı alanlarda ve çok büyük miktardaki veri akışı bir görselleştirme aracı olarak tematik haritaları ön plana çıkarmıştır. Bir tematik harita çeşidi olan alan katogramları, özellikle coğrafyada nicel veriler için önemli bir görselleştirme aracıdır. Alan kartogramlar boyut veya mesafenin yeryüzünün boyutu veya uzaklık birimi dışındaki bir değişkene göre ölçeklendirildiği bir tematik harita çeşidi olarak tanımlanabilir. Koroplet,, korokromatik, nokta, dereceli sembol ve akış haritaları gibi geleneksel tematik haritalarda idari birimler yüzölçümlerine göre gösterilirken; kartogramlarda bu alanlar gösterilmek istenen verinin büyüklüğü ile orantılı olarak gösterilmektedirler. Böylece yüzölçümü büyüklüğünün gösterilen mekânsal verinin dağılışına bakılmaksızın haritayı domine etmesinin ve harita okuyucusunun görsel algısını etkilemesinin önüne geçilmektedir. Bu durum alan kartogramlarını diğer tematik haritalardan ayıran en önemli özelliktir. Alan Kartogramlarının bir diğer önemli özelliği ise altlık harita üzerindeki her bir birimin kartogram üzerinde, seçili veri setinin gerçek değeriyle gösterilmesidir. Bu sayede kartogram haritalama tekniğinde diğer tematik haritalama tekniklerinde olduğu üzere veri sınıflandırması olmadığı için kayıp veri sorunu da oluşmamaktadır. 19.yüzyılın sonlarından itibaren gazete, dergi ve ders kitaplarında bir görselleştirme aracı olarak kullanılmaya başlayan alan kartogramlarının, akademik coğrafya çalışmalarında kullanımı 20.yüzyılın ikinci yarısından sonra olmuştur. Alan kartogramlarının daha ziyade beşerî coğrafya çalışmalarında etkin olarak kullanılabileceği görülmektedir. Bu durumun nedeni kartogram haritalama tekniğinin kullanılabilmesi için alansal bir veriye ihtiyaç duyulmasıdır. Beşerî coğrafyada hemen hemen her araştırma alanında kullanılmakla beraber alan kartogramlarının en yaygın olarak kullanıldığı araştırma alanlarının nüfus ve seçim coğrafyası olduğu görülmektedir. Bu makalede bir tematik harita çeşidi olarak alan kartogramlarının, coğrafya araştırmalarında nasıl kullanılabileceği örnekler üzerinden ele alınmıştır.Keywords : Coğrafya, harita, tematik harita, kartogram