- Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 23 Issue: 1
- TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN FİNANSMAN YAPISI ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ...
TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN FİNANSMAN YAPISI ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ
Authors : Ali Konak, Dilek Mütevelli
Pages : 123-140
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-04-15
Article Type : Research
Abstract :Cari işlemler açığı, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde makroekonomik dengenin sağlanmasında önemli bir araçtır. Özellikle son dönemlerde cari açığın kriz göstergesi olarak da ifade bulması konuyu daha da önemli hale getirmiştir. Cari işlem açıklarının varlığı en genel tabirle bir ülkenin gelirinden fazla harcama yapmasından, tasarrufundan fazla yatırım yapmasından, mal ve hizmet ihracatı ile ithalatı arasındaki farktan ya da net dış varlıklarındaki azalmalardan kaynaklanan bir durumdur. Ekonomiler açısından cari işlem açıklarının varlığından ziyade, nedenleri ve nasıl finansman edildiği ya da sürdürülebilirliği tartışma konusudur. Bu konuya açıklık getirmek amacıyla hazırlanan bu çalışmada Türkiye’de cari işlem açıklarının sürdürülebilirliği 1992:1-2017:10 dönemine ait aylık verilerle Husted (1992) tarafından geliştirilen dönemler arası bütçe kısıtı (denge) modeli kullanılarak analiz edilmektedir. İhracat ve ithalat değişkenleri kullanılarak cari işlem açığının sürdürülebilir olup olmadığı ADF birim kök testi, Johansen eşbütünleşme testi, Engle-Granger eşbütünleşme ve hata düzeltme modelleri ile test edilmiştir. Johansen Eşbütünleşme testi sonucunda seriler arasında eş-bütünleşme ilişkisinin var olduğu ve uzun dönem eş-bütünleşme katsayısının 0.77 çıktığı, dolayısıyla ithalat giderlerinin %77’ sini ihracat gelirleri ile karşıladığı görülmektedir. Bu durumda katsayı birden küçük olduğu için, Husted (1992) ve Quintos (1995)’modeline göre, Türkiye'de ilgili dönemde cari açığın, zayıf formda sürdürülebilir olduğu tespit edilmiştir.Keywords : Cari İşlem Açıkları, Sürdürülebilirlik, İhracat, Johansen Eş-Bütünleşme Testi