- Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 19 Issue: 1
- İNANÇ OLGUSUNUN VE TARİHİ OLAYLARIN TÜRK HALKINDA OLUŞTURDUĞU İSLAM DÜNYASI ALGISI
İNANÇ OLGUSUNUN VE TARİHİ OLAYLARIN TÜRK HALKINDA OLUŞTURDUĞU İSLAM DÜNYASI ALGISI
Authors : Mehmet Ali Çakmak
Pages : 13-26
Doi:10.20296/tsad.21875
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2015-02-01
Article Type : Other
Abstract :Özet: Bu çalışmada Türk toplumunda on asrı aşan bir tarihi olan İslam algısının tarihsel analizi yapılmaya çalışılmıştır. Türkler X. asırdan itibaren kitleler halinde İslam dinini kabul etmiş, bu dinin temel kurallarını içselleştirerek İslam inanç sistemini Türk kimliği ile bütünleştirmişlerdir. Araştırma kapsamında, bu sentezi meydana getiren Müslüman Türklerin tarihsel süreçte, İslam Dünyasındaki yeri ve faaliyetleri Abbasi Devleti, Büyük Selçuklu Devleti, Haçlı Seferleri ve Moğol saldırıları ve bu saldırıların İslam Medeniyetine verdiği zarar, bu zararın telafisi için Osmanlı Devleti’nin siyasi ve kültürel faaliyetleri ekseninde ele alınmıştır. XI. asırdan itibaren İslam Dünyasını kendi dünyası olarak gören Türklerin Osmanlı Devleti döneminde halifeliği de kendi uhdesine alması, Türklerin İslam dünyası algısında yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu başlangıçtan sonra Osmanlı Devleti, asırlarca İslam âleminin liderliğini yapmıştır. 19. asrın son döneminde siyasi ve idari anlamda büyük problemler yaşayan Osmanlı Devleti’ni, eski günlerine döndürme çabalarından biri de İslamcılık fikri etrafında şekillenmişti. İslam’ın özünde zaten var olan birlik ve kardeşlik anlayışını Osmanlı padişahının temsil ettiği Hilafet Kurumu etrafında sistematize ederek güç birlikteliği oluşturmak isteyen Osmanlı aydınları, İslam dininin bütünleştirici gücünün Osmanlı Devleti’ni yaşatacağını savunmuşlardır. İslamcılık ve hatta diğer fikir akımlarının da bir arada tutamadığı Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin laik esaslar üzerine bina edilmesi, İslam dininin temel kurallarının devlet yönetimindeki etkisini sona erdirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk yıllarında, yeni bir insan portresi ve millet oluşturma düşüncesi ekseninde Türk halkının İslam Dünyası algısında köklü değişikliklere gitmeye yönelik faaliyetler yer almasına rağmen, demokrasi bilincinin gelişmesi ve Türkiye’de çok partili hayatın yaşanmaya başlanması ile Türk halkının İslam algısında tarihsel köklerle bütünleşmeye dönük bir normalleşme gözlemlenmiştir.Keywords : İslam Dünyası, İslam Algısı, Türkler, Hilafet, Osmanlı Devleti, Türkiye Cumhuriyeti