- Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 173 Issue: 173
- ORTAÇAĞ AKDENİZİNDE MENTEŞE BEYLİĞİNİN İKTİSADÎ FAALİYETLERİ ve AT TİCARETİ
ORTAÇAĞ AKDENİZİNDE MENTEŞE BEYLİĞİNİN İKTİSADÎ FAALİYETLERİ ve AT TİCARETİ
Authors : Tülay Metin
Pages : 255-272
Doi:10.20296/tsad.32247
View : 10 | Download : 5
Publication Date : 2014-03-01
Article Type : Other
Abstract :Tarihte pek çok uygarlığa mekân olan, hem geçit hem de durak noktası olması ile birçok kültürün kaynaştığı Akdeniz, Ortaçağ’da doğu ile batıyı buluşturan stratejik önemi haiz bir coğrafyadır. Tarih boyunca Akdenize kimin hâkim olacağı gibi uzun tarihî mücadeleler yaşanmış, ancak bu mücadeleler Akdenizin zenginliğine zenginlik katmıştır. XIII. yüzyılın sonuna kadar daha çok siyasî çekişmeler ve mücadelelere sahne olan coğrafya XIV. yüzyılda iktisadî rekabet alanı olarak ortaya çıkmaktadır. 1261 yılında Anadolu’nun güney sahil ucundan harekete geçen eski bir Emirü’s-sevahil olan Menteşe Bey’in Bizans idaresindeki Karya [Muğla yöresi] bölgesini ele geçirmesi ile kurulan Menteşe Beyliğinin Akdeniz ve Batı arasında özellikle ticarî hayatta oynadığı rol büyüktür. Menteşeoğullarının zuhur ettiği ve hüküm sürdüğü dönem Akdeniz’in siyasî olduğu kadar iktisadî bakımdan da en canlı olduğu dönemdir. Haçlı seferleri ile doğu-batı ticareti canlanmış ve Akdeniz limanlarının önemi artmıştır. İtalyan denizci cumhuriyetleri özellikle de Venedik ve Ceneviz, Doğu Akdeniz’de Yahudi ve Rum tüccarları bir kenara iterek bölgedeki ticareti tekellerine almışlardı. Memlûklerin XIV. yüzyılın başında son Haçlı kalıntılarını Arvad’dan çıkarmaları ve Avrupalı tüccarlardan yüksek gümrük vergileri almaları tüccarların Anadolu’ya yönelmelerinde etkili olmuştur. Ayrıca Bizans’ın belirlediği fiyatın altında Beyliklerden ürün temin etmek de Türklerle ticaretin geliştirilmesinde etkili olmuştur. Venedik, Ceneviz ve Rodos Şövalyeleri Ege adalarında varlıklarının devamının denizci Türk beylikleri ile iyi geçinmelerine bağlı olduğunun bilincindeydi. Bu amaçla söz konusu beyliklerden olan Menteşe beyliği ile sağlam temellere dayanan ilişkiler kurulmuştur. Bu bağlamda Menteşe Beyliği Batının hububat, at ve diğer bazı erzak temininde önemli bir ticaret kapısı konumuna gelmiştir. Bu çalışmada Menteşe Beyliğinden ihraç edilen "at” konusu özelinde beyliğin ekonomik yapısı değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu yolla genel çerçevede Menteşe yöresinin ekonomik bir önem kazanması, batı ile kurulan ekonomik ilişkiler ve nihayet bu ilişkiler özelinde "at” ticareti mevzuu ortaya konulmaya çalışılacaktır.Keywords : Menteşe Beyliği, Venedik, Ceneviz, Ticaret, At.