- Türkiye Rusya Araştırmaları Dergisi
- Issue: 2
- "Специальные средства" Святейшего Синода: к вопросу об отношениях государства и Православн...
"Специальные средства" Святейшего Синода: к вопросу об отношениях государства и Православной Церкви в России в период Думской монархии
Authors : Andrey Bogomolov
Pages : 66-89
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bu makale 1906-1917 yılları arası dönemde devlet ile Ortodoks Kilisesi’nin mali ilişkileri hakkındadır. Yazar, konu kapsamında Kutsal Sinod’un "özel maddi kaynakları, onun mali hesap verme düzeninin belirlenmesi ve Devlet Müfettişliği ( Sayıştay )’nin revizyon yetkisinin tüm kurumların maliyesini kapsaması gibi meseleleri incelemektedir. Makalede ayrıca Kutsal Sinod’un gelir-giderler kayıtlarının Devlet Duma’sında incelenmesini ve Sinod’da mali teftiş reformunu zorlaştıran unsurlar ele alınmaktadır. Çalışmanın temel araştırma konusu ise devlet ile kilise ilişkilerinde Sinod’un "özel maddi kaynakları” ( bütçe dışı ) meselesinin kapsamlı analizi oluşturmaktadır. İncelenen dönemde Ortodoks parish ( coğrafî bölünmeler - paroisse ) reformu, Piskoposlar Konsülü’nün hazırlığı ve genel olarak yasama konularında devlet ve kiliseyi birbirinden ayırma çalışmaları başarısız olmuşsa da devlet-kilise ayrımı, kilise maliyesinde büyük ölçüde gerçekleştirilebilmiştir. Diğer taraftan Sinod’un "özel maddi kaynaklarının” Devlet Müfettişliği revizyonuna tabi tutulması meselesi yüzünden ortaya çıkan anlaşmazlığın nesnel sebepleri vardı. Sinod bütçesindeki münferit kalemler hakkında kararların alınabilmesi için bunların finansal kaynakları hakkında Duma vekillerinin daha çok bilgiye ihtiyacı vardı. Bununla birlikte Alt Meclis ( Duma ) yetkilerini kısıtlamaya yönelik her türlü girişime karşı tahammülsüzdü. Diğer taraftan Bakanlar Kurulu, Devlet Müfettişliği, Devlet Duma’sı gibi devlet kurumları Sinod’a her şeyden önce bakanlık ( devlet kurumu ) olarak bakmaktaydı. Bu sebeple devlet memurları Kilise’nin dindar toplumdan gelen parasal yardımlar gibi ( bütçe dışı ) maddi kaynakları kendi rahatları için anladıkları şekilde "özel maddi kaynaklar” adı altında sınıflandırmayı uygun görmüşlerdi. Bu durum, XX. yüzyılın başına kadar diğer bürokratik formaliteler gibi rahatsızlık uyandırmamıştı. Öyle ki bahsi geçen "özel maddi kaynaklar” Devlet Müfettişliği revizyonuna tabi tutulmamıştı. ( Sinod’un sunduğu ) Ayrıntılı mali hesaplar Duma vekilleri nezdinde tüm soruları cevaplar nitelikteydi. Buna bağlı olarak söz konusu "özel maddi kaynakların” bütçeden artan paralardan oluşan kısmı Devlet Müfettişliği’nin revizyonuna tabi kılınmakta, Ortodoks dindar toplumdan gelen parasal yardımlar ise sadece Sinod’un kontrolüne bırakılmaktaydı. Makale, Duma Monarşisi Dönemi Rusya’da Ortodoks Kilise’nin mali durumu ve devlet bütçesinden harcamalar üzerindeki kontrolün özellikleri hakkında önemli bilgiler vermektedir.Keywords : Duma monarşisi, Ortodoks Kilisesi, Devlet Duma’sı, Devlet Müfettişliği, P.A. Haritonov