- Türkiye Politik Çalışmalar Dergisi
- Cilt: 3 Sayı: 1
- Etnosentrizm ve ulusal kimlik: Afganistan’da Peştun etnik milliyetçiliği
Etnosentrizm ve ulusal kimlik: Afganistan’da Peştun etnik milliyetçiliği
Authors : Yusuf Ziya Bölükbaşi, Abdul Hakim Qadery
Pages : 1-21
View : 90 | Download : 104
Publication Date : 2023-12-27
Article Type : Research
Abstract :"Etnosentrizm ve Ulusal kimlik: Afganistan’da Peştun Etnik milliyetçiliği” isimli çalışmada, Afganistan’da yaşanan siyasi değişimler temelinde Peştun etnik milliyetçiliğinin gelişimi açıklanmaya çalışılmaktadır. Afganistan, savaşlar, siyasi istikrarsızlıklar ve sahip olduğu yapısal sorunlar nedeniyle modernleşme serüveni sekteye uğramış ve bunun neticesinde ulus-devlet haline bir türlü dönüşememiş bir devlettir. Modernleşme ve dolayısıyla uluslaşma sürecinde yaşanan sorunlar Afgan toplumundaki etnik milliyetçiliği güçlendirmiştir. Afganistan’daki en büyük etnik grup olan Peştunlar, 18. yüzyılın son çeyreğinden günümüze kadar Afganistan’ın yönetimine elinde bulunduran topluluktur. Afganistan siyasi tarihi, Peştunların işgalci devletler -İngiltere, Sovyetler ve ABD- ve kendi aralarındaki iktidar mücadelesiyle şekillenmiştir. 19. Yüzyılın başından itibaren Birleşik Krallık ve Çarlık Rusya’sı arasındaki jeopolitik çatışma, Afganistan’ın bu dönemden itibaren bir savaş sahasına dönmesine neden olmuştur. Aynı durum Soğuk Savaş’ın son on yılında yaşanan hadiselerde de görülmekte, ABD ile Sovyetler arasındaki çatışma sahalarından biri olarak Afganistan öne çıkmaktadır. Küresel rekabet Afganistan siyasetini, toplumunu, ekonomisini ve devlet aygıtını her daim olumsuz etkilemiş ve etnik kimlikleri güçlendirici bir işlev görmüştür. Bunun yanında Peştun etnisizmi Pakistan’ın bağımsızlığını ilan etmesiyle sınırları aşan bir hüviyete bürünmüş, bu durum Taliban’ın kurulmasıyla yeni bir veçhe kazanmıştır. Nitel araştırma deseninin kull anıldığı bu çalışmanın sonucunda Peştun etnik milliyetçiliğinin hem Peştunların kültürel yapıları hem de Afganistan’ın yaşadığı siyasi istikrarsızlıktan kaynaklanan sorunlar nedeniyle güçlü bir yapıya haiz olduğu ve bunun Afgan toplumunda ulusal kimliğin oluşumunu engellediği görülmektedir.Keywords : Afganistan, Peştun, Taliban, Etnisizm, Milliyetçilik.