- Türkiye Ormancılık Dergisi
- Vol: 22 Issue: 1
- Çankırı sarıçam orman alanlarında Diprion pini L. (Hymenoptera: Diprionidae)’nin larva dönemlerinin ...
Çankırı sarıçam orman alanlarında Diprion pini L. (Hymenoptera: Diprionidae)’nin larva dönemlerinin belirlenmesi
Authors : Ziya Şimşek, Yalçın Kondur
Pages : 1-7
Doi:10.18182/tjf.820480
View : 13 | Download : 2
Publication Date : 2021-03-26
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Çankırı-Kurşunlu’da 1204 m yükseltide Sarıçam (Pinus sylvestris L.)’da zarar yapan Diprion pini L. (Hymenoptera: Diprionidae)’nin larva dönemlerinin tespit edilmesi amacıyla 2004 yılında ele alınmıştır. Aynı çalışma kapsamında, D.pini ile yumurta parazitoiti Neochryocharis formosa (Westwood) (Hymenoptera: Eulophidae) arasındaki ilişkiler de dikkate alınarak kimyasal mücadele yapılması durumunda, en uygun mücadele zamanının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında D.pini larvalarının görülmesiyle birlikte, her sayım tarihinde (haftada 1 kez) rasgele belirlenmiş ağaçlardan en az 60’ar adet olmak üzere larva örneği alınmıştır. Alınan larvalar, buz kabı içerisinde laboratuvara getirilerek aynı gün içinde larvaların baş kapsül genişlikleri ile larva uzunlukları stereo-mikroskop altında ölçülüp kaydedilmiştir. Elde edilen veriler Dyar (1890) kanununa göre değerlendirilerek D.pini’nin değişik larva dönemleri belirlendikten sonra, her sayım tarihinde ormandan alınan larvaların yaş dönemleri ve bunların popülasyondaki payları (%) ayrı ayrı belirlenmiştir. D.pini larvalarının baş kapsül genişliği, larva uzunluğu ve larva dönemleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde regresyon analizi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, D.pini’nin değişik larva dönemleri arasındaki baş kapsül genişliği artış oranlarının 1-6. larva dönemlerinde ardışık olarak sırasıyla 1,353; 1,339; 1,400, 1,287 ve 1,249 olduğu tespit edilmiştir. Aynı çalışmada bu değerlerin, Dyar (1890) yasasında belirtilen 1,4 değerine oldukça yakın olduğu anlaşılmıştır. Buna göre, değişik tarihlerde, larva popülasyonundan örnekler alınmak suretiyle, zararlı larvalarının bulunma oranları (%)’nın Dyar kanununa göre belirlenebileceği anlaşılmıştır. Bu çalışmada, D.pini larvalarının baş kapsül genişliği ile larva uzunluğu arasında da önemli bir ilişki belirlenmiştir. Larva uzunluğu arazi çalışmaları sırasında larva dönemlerinin pratik bir şekilde belirlenebilmesi için kullanılabilir. Yapılan literatür taramasında D.pini larvalarının baş kapsül genişliği ile ilgili herhangi bir kayda rastlanılmamıştır. Bu çalışma sırasında, çalışma alanından toplanarak laboratuvarda kültüre alınan D.pini yumurtalarında gelişen yumurta parazitoiti N.formosa erginlerinin 03.09.2004 günü D.pini larvalarının 6.dönemde olduğu sırada çıkmaya başladığı gözlenmiştir. Buna göre, kimyasal mücadele yapılması durumunda, sözü edilen yumurta parazitoitinin kimyasal mücadele uygulamasından zarar görmeyeceği en uygun mücadele zamanının; 2. dönem D.pini larvalarının popülasyondaki payının yaklaşık %50 oranına ulaştığı periyot olduğu belirlenmiştir. Geniş alan mücadelesinde, gerek doğal düşmanların korunması ve gerekse mücadelenin etkinliği bakımından bu çalışmada elde edilen bulgular önemli görülmektedir.Keywords : Diprion pini, Sarıçam, Mücadele zamanı, Larva dönemleri, Dyar kanunu