- Türkiye Halk Sağlığı Dergisi
- Vol: 11 Issue: 3
- Health promotion in the "Cancer Early Diagnosis, Screening and Education Centers" in Ankar...
Health promotion in the "Cancer Early Diagnosis, Screening and Education Centers" in Ankara: Mixed methods research among women
Authors : Ozge Karadag Caman, Nazmi Bilir
Pages : 174-185
Doi:10.20518/tjph.173082
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2013-12-26
Article Type : Research
Abstract :Amaç : Kanser kontrolünde korunma, halen en maliyet-etkili ve uzun dönemli strateji olmayı sürdürmektedir. Bu çalışmada, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri’nin (KETEM) hizmetlerinin, özellikle hizmetlerin sağlığı geliştirme boyutuna odaklanarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem : Araştırma grubunu, Ankara’da bulunan KETEM’lere başvuran ve izleme dönemi ile birlikte çalışmaya katılmayı kabul eden 30-70 yaş arası 332 kadın oluşturmaktadır. Çalışmada, karma veri toplama yöntemi (hizmet öncesi ve sonrası anket formları, tıbbi kayıtlar ve odak grup görüşmeleri) kullanılmıştır. Niceliksel verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare testi, Fisher’in kesin ki-kare testi, McNemar`ın ki-kare testi, Bowker’in simetri testi ve bağımlı gruplarda t-testi kullanılmış, niteliksel verilerin analizinde ise görünür/açık içerik analizi yapılmıştır. Bulgular : Hizmet sonrası görüşülen katılımcıların (n=319) %97.5’i KETEM’lerin sunduğu hizmetlerden memnun kalmıştır. Katılımcıların kanserden korunmak için alınabilecek önlemler konusunda bilgi düzeyi, hizmet sonrasında anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.001). Merkezlerde verilen eğitimler, kanserden korunmaya yönelik önlemler konusundaki bazı bilgileri artırmakla beraber, kendi kendine meme muayenesi sıklığının artması (p<0.001) dışında, diğer sağlık davranışları ile ilişkili bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç : KETEM’lerden hizmet alan kadınların çoğu hizmetlerden memnun kalmış ve kanser taramaları ile ilgili sorun yaşamamıştır; ancak bulgular, merkezlerin mevcut hizmetlerinin, kanser konusunda farkındalığı arttırmakla birlikte sağlık davranışlarını önemli düzeyde etkilemediğini göstermektedir. Sağlığı geliştirme hizmetleri kapsamında; kanıta dayalı eğitim ve davranış müdahaleleri ile bu müdahaleleri izleme dönemlerini de içeren çok boyutlu bir yaklaşıma gereksinim vardır.Keywords : Kanser taraması, sağlığı geliştirme, sağlık eğitimi, sağlık davranışı, koruyucu sağlık hizmetleri