- Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi
- Vol: 4 Issue: 3
- Diyabetli Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı ve Akılcı İlaç Kullanımı Arasındaki İlişki
Diyabetli Bireylerde Sağlık Okuryazarlığı ve Akılcı İlaç Kullanımı Arasındaki İlişki
Authors : Türkan Akyol Güner, Ayşe Kuzu, Taner Bayraktaroğlu
Pages : 214-223
Doi:10.25048/tudod.775075
View : 17 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-29
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Sağlık okuryazarlığı, kronik hastalık yönetiminin etkili yapılabilmesi için oldukça önemlidir. Bu çalışma, diyabetli bireylerde sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımı arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışma, 24 Ocak - 5 Mart 2020 tarihleri arasında Zonguldak Merkez’de bulunan Zonguldak Diyabet Derneği’nde dahil edilme kriterlerini karşılayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü 220 diyabetli birey ile tamamlanmıştır. Çalışmanın verileri, sosyo-demografik ve sağlığa ilişkin özellikler formu, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSYO- 32) ve Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Bulgular: Diyabetli bireylerin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32) puan ortalaması 22,89±13,76 olarak; Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği puan ortalaması ise 31,30±8,85 olarak bulunmuş ve düşük seviyelerde olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine göre sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanım düzeylerinin karşılaştırılması yapıldığında; cinsiyetine, yaşına, eğitim durumuna, medeni durumuna ve gelir durumuna göre sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanım düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0,001). Diyabetli bireylerin sağlık ile ilgili özelliklerine göre sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanım düzeylerinin karşılaştırılması yapıldığında ise; diyabet tanı süresine, başka kronik hastalık durumuna, düzenli doktor kontrolüne, diyabet eğitimi alma ve eğitim gereksinimi durumuna, ilaçlarını düzenli alma ve reçete dışı ilaç kullanma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği görülmüştür (p<0,001). Diyabetli bireylerde sağlık okuryazarlığı ile akılcı ilaç kullanımı düzeyleri arasındaki ilişki incelendiğinde ise pozitif yönlü ve yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r=0,827; p<0,001). Sonuç: Diyabetli bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyinin ve akılcı ilaç kullanımın yetersiz düzeyde olduğu belirlenmiştir. Sağlık okuryazarlık düzeyinin yeterli olması ile akılcı ilaç kullanımı ve tedavi uyumunun sağlanmasının daha kolay olacağı bilindiğinden, diyabetli bireyler sağlık okuryazarlık düzeylerinin geliştirilmesi konusunda desteklenmelidir.Keywords : Sağlık okuryazarlığı, Diyabet, Akılcı İlaç Kullanımı