- Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 14 Issue: 3
- Kırk Yıllık Hatırın İletişim Mekanı Olarak Kahvehaneler
Kırk Yıllık Hatırın İletişim Mekanı Olarak Kahvehaneler
Authors : Osman Tutal
Pages : 151-166
Doi:10.18037/ausbd.66638
View : 17 | Download : 13
Publication Date : 2014-09-01
Article Type : Research
Abstract :Mekan, yaşanışı açısından değerlendirildiğinde yerelden evrensele insanların ve toplumların paylaştığı bir yaşamsal deneyim tarzına ev sahipliği yapar. Medeniyetin özü olan toplumsal alışkanlıklar bir yandan her türlü sınırı aşıp insanları bir araya getirirken, öte yandan yaşamsal deneyimin geçtiği mekanlarda karmaşık bir kültürel ilişkiler sistemini inşa eder. Osmanlı kentlerinin biçimlenmesinde temel bölümlerden biri olan, günümüz kentlerinde ise sınırları biraz daha kayganlaşan, çarşı ve çarşıyla özdeş hale gelen dükkanlar, arasta, bedesten, cami, hamam ve hanlar kültürel ilişkiler sisteminin zeminini oluştururlar. Bu fiziksel ortamın en önemli belirleyicilerinden olan kahvehaneler ise, Osmanlı’dan günümüze, sosyo-kültürel ilişkileri kamu sahasına, özellikle söz konusu alanın toplumsal topografyasını şekillendiren mahalle ölçeğine aktaran mekanlardır. Her türlü siyasi ya da dini otoritenin çok sıkı denetim altında tuttuğu kamu hayatının farklı kutuplarını simgeleyen kahvehaneler, çoğu zaman toplumsal hayatın yeniden biçimlendirildiği yerlerdir. Toplumsal düzenin yeniden üretilmesine aracılık ederken, hem tükenen yerler, hem de tüketim yerleri olarak toplumların gündelik hayatlarında çok yönlü bir iletişim ağının üretici merkezleri olma rolünü de üstlenirler. Özgürce seçilmiş toplumsal ilişkiler ortamı olarak kullanıcılarının dokudukları yeni hayat felsefesini şekillendirirler ve sınırları giderek genişleyen kültürel dolaşım şebekesi aracılığıyla toplumun bütün katmanlarını kuşatan sosyalleşme hareketine öncülük ederler. Bu çalışma kapsamında geçmişten günümüze kahvehanelerin mekansal yapısı ortaya konacak ve modernlik ötesi tartışmalarda değişim süreci irdelenecektir.Keywords : Kahvehane, Kamusal Alan, Gündelik Yaşam