- Türkiye Bilişim Vakfı Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Dergisi
- Vol: 4 Issue: 1 - Vol: 4 Issue: 1
- Türkçede Eklerin Kazandırdığı Anlamlar
Türkçede Eklerin Kazandırdığı Anlamlar
Authors : Tu?ba Mahcup, E?ref Adal?
Pages : 0-0
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2016-06-24
Article Type : Research
Abstract :Türkçe sondan eklemeli bir dildir ve sahip olduğu ekler oldukça işlektir. Eklendiği sözcüğün türünü ve anlamını değiştirebilen bu eklerin, çoğunlukla sözcüğe kazandırdığı anlamlar kestirilebilmektedir. Bu sayede, yeni türeyen sözcüklerin anlamlarını çıkartabilmek için gerekli iki girdi söz konusudur: sözcüğün anlamı ve ekin kazandırdığı anlam. Çıktı olarak elde edilecek olan şey ise, türeyen sözcüğün yeni anlamı ve türüdür. Sözcük ve ek sayısı çok fazla olduğundan, doğal olarak bu sözcük-ek eşleştirmesini birebir yapmak olanaksızdır. Oysa ki sözcükler, anlamsal olarak belirli kavramsal sınıflarda toplanacak şekilde etiketlenirse, bu kurallar bütünü daha kolay bir şekilde oluşturulabilir. Türk Dil Kurumu sözlüğü, kök veya türemiş farkı gözetilmeksizin sözcüklerin çoğunu anlamları ile birlikte bünyesinde barındırır. Ancak kavramsal bir sınıflandırma bilgisi bu sözlükte tutulmamaktadır. Türkçe Wordnet ise üzerinde çalışmaların hâlâ devam ettiği, hem kök hem de türemiş sözcüklerin kavramsal sınıf bilgileri ile birlikte tutulduğu bir kavramsal sözlüktür. Bu çalışmada esas alınan, türemiş sözcüklerin yer almadığı, sadece kök sözcüklerin ve bu sözcüklerin alt-üst sınıf bilgilerinin tutulduğu bir veri tabanı oluşturmaktır. Çalışmanın amacı ise, bu veri tabanını kullanarak, türetilen yeni sözcüklerin anlamlarını, geçiş yaptığı yeni türü ve anlamsal sınıfı ortaya koyacak kuralları belirlemektir. Bu çalışma ile türemiş sözcüklerin anlamları daha standart hale gelebilmektedir ve daha yalın bir sözlük ortaya koyulabilmektedir. Ayrıca sözlüklerde yer almayan sözcükler de, otomatik olarak oluşturulabilmekte ve kullanımı sık olmasa da ortaya koyulabilmektedir. Eğer sözcük kullanılmıyor veya çok seyrek kullanılıyorsa, bu o sözcüğün var olmadığı anlamına gelmemektedir. Çalışmanın sonuçlar kısmında da ayrıntılı biçimde anlatılacağı üzere, başarı oranı eklerin eklendiği düzeye göre değişmektedir ve 1.düzey eklenen eklerde %88,2, 2.düzey eklenen eklerde %81,4 şeklindedir.Keywords : Eklerin Kazandırdığı Anlamlar, Sözcükte Anlamsal Sınıflar, Türkçe Wordnet, Alt-Üst Kavramsal Sınıflar, Sözcükte Anlamın Kurallı Olarak Üretilmesi