- Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 3 Issue: 1
- Bilyar Arkeolojik Keşiflerinin 50. Yıl Dönümü: Büyük Şehrin Araştırma Sonuçları ve Sorunları...
Bilyar Arkeolojik Keşiflerinin 50. Yıl Dönümü: Büyük Şehrin Araştırma Sonuçları ve Sorunları
Authors : Selim Karagöz
Pages : 123-153
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2018-06-22
Article Type : Other
Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:8.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:107%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri",sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;} Bu makale, Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin Alekseyevsky İli’nde bulunan Ortaçağ Doğu Avrupa arkeolojisinin emsalsiz anıtı, müstahkem bir yerleşim olan Bilyar’da yapılan araştırmaların ana neticelerini özetlemektedir. Bilyar hakkında Eski Rus kroniklerinden (kent, bu kroniklerde ‘Büyük Şehir’ olarak zikredilir) ve 10. - 14. yüzyıl Arapça ve Farsça kaynaklarından az miktarda bilgi günümüze gelmiştir. Kent kalıntıları, 18. yüzyıldan beri tarihçiler tarafından bilinmekle birlikte arkeolojik kazılar ancak 1967'de başlayabildi. Araştırmacılar, 20 yıl boyunca sur duvarlarını ve beş kentsel mezar alanını (kentin merkezindeki soylular mezarlığı da dâhil) araştırdılar; yüzlerce müşterek yerleşim yeri, kamu binaları ve su kuyularının yanında üç adet tuğla yapının kalıntılarını, caminin ana yapısından bağımsız minareye sahip bir ak taş Merkez Camiiyi ve birçok zanaat atölyesini (çömlekçilik, cam yapımı, demircilik ve metalurjik) ortaya çıkardılar. Bilyar kazıları sırasında yapılan keşifler, ülkenin arkeoloji camiasından olumlu tepkiler aldı. 1980'lerin sonlarından itibaren yeterli finansmanın olmaması nedeniyle keşifler giderek seyrekleşti. Genellikle civar köylerde koruma amaçlı ufak çaplı kazılar gerçekleştirildi. Yerleşimin kendisinin araştırılmasına ise 2015’te devam edildi. Bilyar ve çevresindeki kalıntılarda sistematik kazıların devamının gerekliliği, hem bilimsel hem de pratik bakış açılarından - araştırma sonuçlarının turizm amaçlı kullanılması - açıkça görülmektedir.Keywords : Arkeoloji, İtil (Volga) Bulgarları, Bilyar Müstahkem Yerleşimi ve Etrafı, Ana Bulgular, Araştırma Meseleleri ve Öngörüleri