16-19. Yüzyıllarda Avrupa’da Özbek İmajı
Authors : Gülay Karadağ Çinar
Pages : 66-108
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2017-12-19
Article Type : Research
Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Normal Tablo"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:Calibri; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;} Bu çalışmanın başlıca gayesi Asya kıtasını ziyaret eden Avrupalı seyyahların gözlemleri ve Batılı araştırmacıların değerlendirmeleri ışığında 16-19. yüzyıllar arasında Batı Türkistan’da varlık gösteren Özbeklerin kimliklerini, yönetim anlayışını ve kısmen yönetici kadroyu ele almak, Özbek toplumunu farklılıkları noktasında tanımak ve tanıtmaktır. Literatür incelemesi sırasında Deşt-i Kıpçak ve akabinde Batı Türkistan’da görülen Türk-Moğol boyları için farklı isimlerin kullanıldığı görülmüştür. Ancak genel olarak Cengiz soylu Özbek Han’ın isminin bu topluluğa mal edildiği söylenebilir. Özbek Han’ın İslamiyet’i kabulüyle başlayan Müslümanlaşma süreci Türk-Moğol halkların inanç sistemini değiştirdiği gibi yönetim mekanizmaları da şeriatın müdahalesiyle başkalaşmıştır. Ancak Cengiz soylu bir ailenin yönetimde söz sahibi olması ve diğer hanedan mensuplarının önemli eyaletlerde vazifelendirilmeleri anlayışı bu değişimden etkilenmemiştir. Hanın mutlak otoritesiyle yönetilen bölge halkı orduya katılmak suretiyle askeri ve vergisini ödeyerek iktisadi anlamda mevcut yönetimi desteklemiştir. Han ve Sultanlar ise bölgenin refahını ve güvenliğini tehdit eden unsurları bertaraf ederek halka karşı başlıca sorumluluğunu yerine getirmişlerdir. Bu bilgiler temelinde batılı seyyahların Özbek hanlarının sahip oldukları yetki ve sorumluluklarına, yönetimin yabancılara karşı tutumuna ve devlet için tehdit oluşturan unsurlara dair görüş ve düşüncelerine yer verilecektir. Ayrıca Avrupalı seyyah ve araştırmacıların hükümleri doğrultusunda ortaya çıkan Özbek algısı ortaya konulacaktır.Keywords : Özbekler, Avrupalı gezgin ve araştırmacılar, kimlik, imaj, hükümdarlık anlayışı, bürokratlar