- Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- Bolşevik Dergisi (1925-1929) ve Sovyet Türkmenistanı’nın Oluşum Yılları
Bolşevik Dergisi (1925-1929) ve Sovyet Türkmenistanı’nın Oluşum Yılları
Authors : Begench Rahmanov, Ahmet Kanlidere
Pages : 200-246
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2016-12-25
Article Type : Research
Abstract :Türkmenistan’ın oluşum yılları hakkındaki bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Bu döneme ait çok önemli bir kaynak olan Bolşevik dergisi (Aşkabad, 1925-1929) son derece önemli bilgiler içermektedir. Fakat her nedense (muhtemelen Arap harfleriyle basılmış olması ve dergi kadrosunun Stalin yıllarında neredeyse tamamen ortadan kaldırılmış olması sebebiyle) şu ana kadar bu konuda bir araştırma yapılmamıştır. Dergi, Türkmenistan Komünist Partisinin yayın organıydı ve yazar kadrosu devletinin üst düzeyinde görev yapan kimselerden oluşuyordu. Dergi sayfalarında Türkmenistan’ın kuruluşunu takip eden 5 yıl içinde ülkede uygulanan dönüştürme projesinin bütün safhalarını ve cephelerini (kabilecilikle mücadele, kadınların özgürleştirilmesi, okuma-yazmanın yaygınlaştırılması, kültür devrimi, dil ve alfabe reformu, eski dönemin kalıntılarının tasfiye edilmesi, işçi, çiftçi ve köylülerin desteklenmesi) görmek mümkündür. Bunlar, söz konusu dönem hakkında derinleşmek isteyenler için çok kıymetli veriler sağlamaktadır. Dergi kadrosunun bir kısmı 1932’de tasfiye edilmiş; fakat çoğu 1937-38’deki represiya yıllarında ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla, bu dönem aydınlarından ve onların fikrî birikimlerinden bahsetmek uzun yıllar mümkün olamamıştır. Bu çalışmada söz konusu yazarların hayat hikâyeleri araştırılmış, derginin içeriği incelenerek Türkmenistan’ın oluşum yıllarında gerçekleştirilen reformların sosyal ve kültürel hayata etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır.Keywords : Türkmen Basını, Bolşevik dergisi, Sovyet Türkmenistan’ı, Türkmen milli komünistleri