- Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
- Vol: 7 Issue: 3
- Rize İlinde Yetişen Cennet Hurması Örneklerinde Doğal ve Yapay Radyonüklitlerin Aktivite Konsantrasy...
Rize İlinde Yetişen Cennet Hurması Örneklerinde Doğal ve Yapay Radyonüklitlerin Aktivite Konsantrasyonlarının Belirlenmesi ve Yıllık Etkin Doz Değerleri
Authors : Nilay Akçay
Pages : 540-554
Doi:10.30910/turkjans.625792
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2020-07-20
Article Type : Research
Abstract :Dünyanın pekçok bölgesinde, meyve örneklerindeki radyonüklitlerin radyasyon aktivitelerinin belirlenmesi ve bu aktivitelerden maruz kalınan yıllık etkin doz değerlerinin hesaplanması ile ilgili araştırmalar yapılmaktadır. Ancak, Cennet Hurması ( Diospyros kaki ) meyvesindeki radyonüklitlerin radyasyon aktivite düzeyleri hakkında yeterli miktarda veriye rastlanmamaktadır. Bu çalışmada Rize ilinde yetişen Cennet hurması örneklerinde doğal ( 238 U, 232 Th, 40 K) ve yapay ( 137 Cs) radyonüklitlerin aktivite konsantrasyonlarının belirlenmesi ve bu meyvenin tüketiminden yöre halkının maruz kalabilecekleri yıllık etkin doz değerlerinin hesaplanması amaçlanmıştır. Örneklerin analizi için HPGe dedektörü ve gama spektrometre sistemi kullanılmış olup, örneklerdeki 238 U, 232 Th, 137 Cs ve 40 K radyonüklitleri için ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla 5.01 Bq.kg -1 , 5.87 Bq.kg -1 , 21.25 Bq.kg -1 ve 1438.69 Bq.kg -1 olarak bulunmuştur. Aynı radyonüklitler için ortalama yıllık etkin doz değerleri sırasıyla 0.226 µSv.y -1 , 1.353 µSv.y -1 , 0.276 µSv.y -1 ve 8.920 µSv.y -1 olarak elde edilmiştir. Toplam yıllık etkin doz değerleri 6.505 µSv.y -1 ile 16.425 µSv.y -1 aralığında hesaplanmıştır. Bu değerler, Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi (UNSCEAR) tarafından belirtilen, insanların doğal radyoaktif kaynaklardan gıda yoluyla maruz kaldıkları yıllık ortalama radyasyon dozu olan 0.29 mSv.y -1 değerinden oldukça düşük olup halk sağlığı açısından herhangi bir risk teşkil etmemektedir.Keywords : Cennet hurması, Radyonüklit, Aktivite, Doz