- Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
- Vol: 1 Issue: Special Issue-2
- Photosynthetic Response of Potato Plants to Soil Salinity
Photosynthetic Response of Potato Plants to Soil Salinity
Authors : Berkant ÖDEMİŞ, Mehmet Emin ÇALIŞKAN
Pages : 1429-1439
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2014-03-01
Article Type : Research
Abstract :Patates gibi insan beslenmesinde çok önemli bir yere sahip bitkilerin abiyotik stres koşullarına verdikleri tepkinin belirlenmesi potansiyel üretim miktarının belirlenmesi açısından önemlidir. Tuzluluk, patates yetiştiriciliğinde ürün miktarını kısıtlayan en önemli abiyotik stres parametrelerinden biridir. Tuzlu koşullarda bitkilerin tolerans düzeylerinin artırılmasında tuz- verim ilişkilerinin bilinmesi ve kültürel önlemler ile tuzluluğa dayanımın artırılması öncelikli bir konudur. Bu çalışmada, Türkiye’nin kurak ve yarı kurak iklime sahip Doğu Akdeniz Bölgesinde farklı tuz ve prolin düzeylerinin yağmurdan korunaklı ortamda yetiştirilen Morfona çeşidi patatesin verim ve fizyolojik özelliklerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada 0.19 dS m-1 (T0), 3.54 dS m-1 (T3.5), 7.12 dS m-1 (T7), 9.57 dS m-1 (T10) ve 12.86 dS m-1 (T13) sulama suları ve 10 mM (P10), 20 mM (P20) prolin düzeylerinin etkisi incelenmiştir. Sulama suyu tuzluluğunun oluşturulmasında NaCl tuzu kullanılmıştır. Sulama suyu gereksinimi, bitki su tüketimi ve su kullanma randımanı (WUE) tuzluluğun yüksek olduğu konularda, azalmıştır. Tuzluluk arttıkça sulama suyu gereksinimi 4.5%-18.9%, bitki su tüketimi 3%- 16%, WUE %16.45-19.36 arasında azalmıştır. Toprak tuzluluğundaki artış, hasat indeksi dışında verim parametrelerinin (toplam yumru verimi, yumru sayısı, yumru kuru ağırlığı, Asınıfı yumru büyüklüğü biomass ve yaprak alan indeksi) tamamının azalmasına neden olmuştur. Tuzluluk stresinin azaltılması için yapraktan uygulanan prolinin, çoğu verim parametrelerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Fotosentez (Pn), transpirasyon (Tr) ve stoma iletkenliği (Sc) parametreleri arasında tuzluluktan en fazla Sc, en az Pn etkilenmiştir. Pn, Tr ve Sc, T3.5 uygulaması ile kıyaslandığında T7 konusunda artmıştır. Bunun nedeninin, patatesin tuzluluğa karşı içsel dayanım mekanizmasını harekete geçirme çabasından kaynaklandığı ve anılan düzeydeki tuzluluğun gaz değişimini teşvik ettiği sonucuna varılmıştır. Yumru gelişiminin farklı dönemlerinde yapılan ölçümlerde tuzluluğun Tuber bulking I ve Tuber bulking II dönemlerine, prolinin Tuber initiation ve Tuber bulking II dönemlerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.01). Tuzluluğun yüksek olduğu uygulamalarda yaprak yaşlanmasının hızlandığı belirlenmiştir. Hasat dönemine yaklaştıkça Pn, Tr ve Sc’nin tuz düzeylerinden etkilenmediği bu durumun yaprak yaşlanmasının bir sonucu olduğu değerlendirilmiştir. Hasatta ürün miktarına bitkinin hangi gelişim döneminin etkili olduğu ve bu dönemlerde stresi azaltacak uygulamaların etkilerinin bilinmesi farklı bitkilerde ayrıntılı olarak irdelenmesi gereken bir konudurKeywords : Patates, fotosentez hızı, transpirasyon hızı, stoma iletkenliği, tuzluluk