- Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi
- Issue: 2
- Dine ve Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışmanlık-I: Manevi Danışmanlık Perspektifinden Kuramsal Analiz...
Dine ve Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışmanlık-I: Manevi Danışmanlık Perspektifinden Kuramsal Analizler
Authors : Muharrem Aka
Pages : 201-233
View : 25 | Download : 10
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :İki ayrı makale şeklinde tasarlanan bu çalışmanın birinci makalesinde dine, kültüre duyarlı psikolojik danışmanlığın kuramsal yapısı incelenmiştir. Teknik anlamda klasik psikolojik danışmanlıktan ayrı olmayan manevi danışmanlık; danışanın aktif katılımıyla, dinî ve manevi kaynaklarının danışma sürecine entegre edilmesidir. Dinî ve manevi değerler; yoğun gerilim ve kaygı durumlarında gerçekliğin algılanması ve anlamlandırılmasıyla ilgili olarak pek çok insan için temel referans noktasıdır. Çünkü inanç ve değerlerin en önemli işlevlerinden biri de krizlerde önemli baş etme kaynakları olarak kullanılmalarıdır. Yani, hayat sürekli problem üretmekte ve insanlar bu durumlarda sıklıkla inançlarına başvurarak durumu anlamlandırma çabası içine girmektedirler. Dinin insan hayatının zor zamanlarında hem teselli sunma ve kontrol duygusu kazandırma hem de anlam sunma ve umut aşılama rolleri bulunmaktadır. Yine çoğu insan için, kriz durumlarında, hayatın doğal akışını bozan beklenmedik durumlarda, travmatik olaylarda din sığınma ve teselli kaynağı olmaktadır. Pozitivist bilim anlayışının etkisiyle terapötik süreçleri ifade eden tüm alanlarda, sorunlarla başa çıkmada dinin rolü ya yok sayılmış ya da eleştirel bir yaklaşım geliştirilmiştir. Fakat son yirmi otuz yıldır sosyal bilimler ve sağlık alanlarında din ve baş etme ile ilgili çalışmaların sayısında büyük bir artış olduğu gözlenmektedir. Din psikolojisi alanında yapılan teorik ve pratik çalışmaların çoğunda dinin, psikoloji alanında bir doğal savunma olduğu görüşünün ötesinde, bir anlam ve değeri olduğuna yönelik eğilimler de artmıştır. Dinî başa çıkma ile uyum sağlama ve ruh sağlığı ilişkisi üzerine deneysel araştırmaların sayısının artmasıyla ortaya çıkan olumlu sonuçlar danışmanlık süreçlerinde de dinî başa çıkma dayanaklarından faydalanma ve terapötik teknikler geliştirme çalışmalarının başlamasını sağlamıştır. Maneviyatla birleşmiş psikoterapik yaklaşımlar her ne kadar daha yeni yeni olsa da başa çıkma metotlarına dayanan umut verici tedavi modelleri gelişmeye başlamaktadır. Bu modellerin faydalı olduklarına yönelik deneysel kanıtlar da yeni yeni ortaya çıkmaya başlamıştır. Dinî geleneklere ait dinî başa çıkma tarzlarının etkilerini değerlendiren araştırmalarda dinî destek, teşvik ve rehberliğin yas duygularıyla baş etmede faydalı olduğu tespiti yapılmıştır. Yine yas ve endişe duygularının üstesinden gelmede dua etme, dinî konuları konuşma ve Kur’an ayetleri okumanın etkili olduğu tespit edilmiştir.Keywords : Manevi danışmanlık ve rehberlik, Psikolojik danışmanlık, Din, Psikoloji, İslam