- Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi v. İrlanda Davası
Bosphorus Hava Yolları Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi v. İrlanda Davası
Authors :
Pages : 413-453
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2021-07-30
Article Type : Other
Abstract :Bu metin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde (AİHM) 45036/98 başvuru numarasıyla görülen Bosphorus davası hakkında 30 Haziran 2005 tarihli Büyük Daire kararının İngilizce metninden yapılan çeviridir. Bosphorus davası, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine (AİHS) taraf olan devletlerin başka uluslararası antlaşmalara taraf veya uluslararası örgütlere üye olmaktan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirirken Sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal edip etmediklerinin AİHM tarafından denetlendiği davalardan biridir. Davanın esası iki hukuki sorunun ele alınmasını içermektedir: Birincisi uyuşmazlık konusu müdahalenin İrlanda makamlarına atfedilebilirliğine bağlı olarak Mahkemenin yargılama yetkisine sahip olup olmadığı, ikincisi de yargılama yetkisinin tespit edilmesinden sonra mülkiyet hakkının İrlanda devletince ihlal edilip edilmediğidir. İhlal değerlendirmesi mülkiyet hakkına ilişkin kararlarda olağan olan muhakeme sırasını izlemekte, fakat müdahalenin meşruiyetinin sorgulanmasına sıra geldiğinde, bu tür uyuşmazlıklarda gündeme gelen, eşdeğer korumaya ilişkin M. & Co. doktrininin tartışmalı bir uygulamasını içermektedir. Sonuçta Mahkeme, Bosphorus’un mülkiyet hakkı ihlaline ilişkin iddialarını iki temel gerekçeyle reddetmiştir. Birincisi, müdahalenin İrlanda’nın uygulamaktan kaçınamayacağı bir Avrupa Topluluğu tüzüğüne dayandığı, ikincisi de Topluluğun AİHS sistemine eşdeğer insan hakları koruması sağladığıdır. Mahkemenin iki tespiti de öğretide eleştirilmiş olup kararın Türkçe çevirisi bu tür davalar hakkında yapılacak yeni çalışmalara katkı sağlayabilecektir.Keywords : Bosphorus Davası, M. & Co. Doktrini, Eşdeğer Koruma, Ölçülülük, Mülkiyet Hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, İnsan Hakları