- Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
- Issue: 47
- MÖHEMMET MEHDİYEV’İN TURNALARIN İNDİĞİ YERDE ADLI ROMANINDA KAZAN TATAR GELENEKLERİ
MÖHEMMET MEHDİYEV’İN TURNALARIN İNDİĞİ YERDE ADLI ROMANINDA KAZAN TATAR GELENEKLERİ
Authors : Roza Kurban
Pages : 177-194
View : 7 | Download : 5
Publication Date : 2019-03-29
Article Type : Research
Abstract :Köklü bir geçmişe ve zengin bir kültüre sahip olan Kazan Tatarlarının yaşam tarzı, hayat şartları ve doğa koşullarını yansıtan gelenekleri Tatar yazarı Möhemmet Mehdiyev’in Tornalar Töşken Cirde adlı romanında en ince detayları ile kaleme alınmıştır. Romanda, Kazan Tatarlarının yüzyıllar ötesinden gelen millî bayramı Saban Toyu’nun dışında, yerel ve ailevi geleneklerden de söz edilmiştir. Saban Toyu bayramı, günümüzde de kutlanan ve unutulmayan, yıllar içerisinde içeriği değişen ancak özünü, millî ruhunu yitirmeyen bir şenliktir. Bazı Kazan Tatar gelenekleri farklı illere veya köylere özgü, yani yereldir. Örneğin, "Cilek Cıyu” (Çilek Toplama) geleneği çevresinde çilek olan köylerde, "Şel Beylev” (Şal Örme) geleneği keçi beslenen bölgelere has olup sınırlı köylerde mevcuttur. "Soldatka Ozatu” (Askere Uğurlama) geleneği ise Tatarların yaşadığı her köyde yapılmaktadır. Zira 18 yaşını bitiren her genç askere gidip vatani görevini yerine getirmek zorundadır. Möhemmet Mehdiyev romanında, ailevi geleneklerden de söz etmiştir. Yazar, aile geleneklerinin tüm aile fertlerini bir araya toplamakla kalmadığından, söz konusu geleneklerin insanların hayatındaki etkisinden bahsetmiştir. Kaybolan ve kaybolmaya yüz tutan bazı geleneklerin romanda yer alması, Kazan Tatarlarını yakından tanımak açısından önemlidir. Örneğin; gençlerin sonbahar ve kış aylarında arkadaşlarının evine oturmaya gittiği "Avlak Öy” (Tenha Ev), kaybolan geleneklerden birisidir. Ayrıca o gelenekleri gören büyüklerimiz de artık birer birer aramızdan ayrılmaktadır. Yeni neslin söz konusu eski gelenekleri sadece romanlardan öğrenme şansı vardır. Gelenekler, geçmişi geleceğe bağlayan bir köprüdür ki, geleneklerin nesilden nesle aktarılması o milletin özünün ve millî benliğinin korunmasını sağlar.Keywords : Kazan Tatarları, Kazan Tatar gelenekleri, Kazan Tatar edebiyatı, Saban Toyu, Möhemmet Mehdiyev, Tornalar Töşken Cirde