- Türk Din Psikolojisi Dergisi
- Issue: 2
- Türk Din Psikolojisi Çalışmalarında ‘Ergenlik Dönemi Dinsel Gelişimi’ Literatürü (1963-2020) Üzerine...
Türk Din Psikolojisi Çalışmalarında ‘Ergenlik Dönemi Dinsel Gelişimi’ Literatürü (1963-2020) Üzerine Bir Araştırma
Authors : Kader Cansu Abay
Pages : 161-220
View : 15 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırmada, Türk din psikolojisi çalışmalarında ergenlik dönemi dinsel gelişimi üzerine bir literatür (1963-2020) taraması yapmak ve bu çalışmaların genel durumunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu bağlamda makalede, 1963-2020 yılları arasında ‘ergenlik dönemi dinsel gelişimi’ konusunda yapılan ‘kitap, tez, makale, bildiri, çeviri ve ansiklopedi maddesi’ türündeki Türkçe yazılan araştırmalar, akademik ürün çeşitliliğine göre gruplanarak bir araya toplanmıştır. 1963-2020 yılları arasında bu çalışmalarda meydana gelen gelişim ve değişimi panaromik biçimde gözlemleme fırsatı sunan bu makalede, metodolojik olarak literatür tarama modeli kullanılmıştır. Ergenlik dönemi dinsel gelişimi üzerine Türkiye’de yapılan araştırmalar; Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park Akademik, İslam Araştırmaları Merkezi, Google Akademik, Milli Kütüphane ve İslam Ansiklopedisi olmak üzere altı adet internet veritabanı kullanılarak taranmıştır. Ayrıca bu makalede, dinsel gelişim dönemlerinden ‘ergenlik dönemi dinsel gelişimi’ üzerine araştırma yapmayı planlayan araştırmacıların kaynak tarama ihtiyacını gidermek de hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda makalede sonuç olarak; akademik ürünlerin türlerine göre nicel dağılımlarına bakıldığında, taranan kaynakların %1’ini kitapların (n=5), %37’sini tezlerin (n=218), %38’ini makalelerin (n=220), %23’ünü bildirilerin (n=137) ve %1’ini de çevirilerin (n=5) oluşturduğu görülmüştür. Konuyla ilgili yapılan taramalarda oldukça sınırlı düzeyde (n=1) ansiklopedi maddesi de olduğu saptanmıştır. Tüm bu nicel ürün çeşitliliğine göre toplamda 583 adet akademik ürünün/kaynağın tarandığı tespit edilmiştir. Ergenlik dönemi dinsel gelişimi üzerine (1963-2020) yapılan literatür taraması sonucunda genel bir değerlendirme yapıldığında, söz konusu gelişim dönemi üzerine çok sayıda çalışma yapıldığı söylenebilir. Bu duruma; ergenlik dönemi dinsel yaşamını soyut düşünce gelişiminin etkilemesi, diğer kimlik gelişimleri ve krizlerine ek olarak bu dönemde dinsel kimlik gelişiminin kritik bir öneme sahip olması ile dinsel çatışmaların ve şüphelerin yoğunluğunun fazla olması sebep olarak gösterilebilir. Bunun yanı sıra din pedagoglarının ve din psikologlarının bu alanda çok fazla çalışma yaptığı, ancak din sosyologlarının ise daha az çalışmalarının olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca din psikolojisi alanında çalışan araştırmacılar için konuya ilişkin şu önerilerde bulunulabilir: (i)-Türk din psikolojisi literatürünü zenginleştirmek için her yıl düzenli olarak yapılan din psikologları toplantılarında, ergenlik dönemi dinsel gelişimi üzerine yapılacak tez çalışmalarını ve yayınlarını özendirmek amaçlı bazı önerilerde bulunup prensip kararları alınmalıdır. (ii)-Ayrıca düzenli aralıklarla söz konusu gelişim döneminde yapılan çalışmaların güncellenebilmesi amacıyla bibliyografi ve literatür çalışmaları sürdürülmelidir. Böylece bu konu üzerine çalışacak din psikologlarının söz konusu kaynaklara erişimi ve literatür eksikliğine ilişkin problemleri daha kolay aşılabilir.Keywords : Din psikolojisi, Ergenlik dönemi, Dinsel gelişim, Literatür, Bilim tarihi