- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Cilt: 63 Sayı: 2
- Klasik Türk Şiirinde Estetik ve Poetikanın Kaynağı Olarak Hadis
Klasik Türk Şiirinde Estetik ve Poetikanın Kaynağı Olarak Hadis
Authors : Berat Açil
Pages : 1-18
Doi:10.26650/TUDED2023-1316775
View : 37 | Download : 28
Publication Date : 2023-12-27
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk edebiyatına dâhil olan birçok alanda nitelikli çalışmalar yapılmıştır. Bununla beraber estetik ve poetika hakkında hem nicelik hem de nitelik olarak yeterli düzeyde akademik çalışmanın yürütülmemiş olduğu malumdur. Nazarî felsefenin bir kolu addedilen estetik ve amelî felsefe altında sınıflandırılan poetika hakkında Osmanlı döneminde dağınık da olsa kalem oynatılmıştır. Klasik Türk edebiyatı estetik ve poetikasının oluşumuna kaynaklık eden başta Kur’ân-ı Kerîm olmak üzere, mitolojiler, tarihî olaylar gibi birçok husus ele alınmıştır. Fakat klasik Türk edebiyatının düşünce yapısının, dolayısıyla estetik ve poetik ilkelerinin belirgin hâle gelmesinde hadislerin rolü bugüne kadar yeterince incelenmemiştir. Bu makalede estetik ve poetikanın oluşumunda hadislerin de önemli bir rol oynadığı gösterilmeye çalışılmıştır. Şiirin meşruiyeti, şiirin tebcili, şiirin zorunluluğu ve şiirin mahiyeti gibi başlıklar aynı zamanda Osmanlı döneminde şiire yönelik tavırların da bir serencamı sayılabilir. Osmanlı dönemi Türk şairleri şiirin meşruiyetini şiir-sihir ilişkisini öne çıkararak, şiirin tebcilini şiir ve mucize karşılaştırmasıyla, şiirin zorunluluğunu şiir ve vazife arasındaki bağla ve şiirin mahiyetini de şiir-mimesis sorunsalıyla ele almayı tercih etmişlerdir. Sonuç olarak, Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerin izini süren Osmanlı dönemi Türk şairlerinin şiirin temsil ve anlatı açısından hakikate uygun olması gerektiğini düşündükleri ortaya çıkarılmıştır.Keywords : Estetik, poetika, klasik Türk edebiyatı, hadis, şiir