- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 63 Issue: 1
- Şecere-yi Turfan Wang: Bilinmeyen Bir Berlin Elyazması
Şecere-yi Turfan Wang: Bilinmeyen Bir Berlin Elyazması
Authors : Zühal Ölmez, Aysima Mirsultan
Pages : 171-217
Doi:10.26650/TUDED2023-1248024
View : 42 | Download : 158
Publication Date : 2023-06-26
Article Type : Research Article
Abstract :19. yüzyılın ikinci yarısında birçok din ve kültürün bir arada bulunduğu Doğu Türkistan (Sincan Uygur Özerk Bölgesi), dünyanın dört bir yanından gelen gezginlerin ilgisini çekmiştir. Bu gezginler İpek Yolu’nun keşfedilmemiş dilini ve kültürünü keşfetmek amacını güdüyorlardı. Doğu Bilimcilerin çabalarının klasik bir örneği, 1902 ile 1914 yılları arasında Doğu Türkistan’a gönderilen dört Alman, Prusya "Turfan Seferi”dir. Bu girişimler, öncelikle, İslam öncesi Orta Asya’dan Budist ve diğer kültürel anıtları ve yazılı belgeleri elde etmeyi amaçlıyordu. İkinci ve dördüncü seferlere önderlik eden Albert von Le Coq (1860-1930), bölgeden birçok arkadaş edindi. Bölgedeki aristokratlar arasında olan Lükchün’deki Wang Emin Hoca (1885-1933) sayılabilir. Bu yazıda değerlendirilen el yazması, başta Feridun Wang’dan Emin Wang’a kadar olmak üzere Turfan’daki Wang ailesinin soyağacı hakkındadır. Berlin Staatsbibliothek zu Berlin’in Şarkiyat Departmanı’nın "Turfan Odası”ndaki El Yazması Ms. Arab 4, büyük ihtimalle Alman Turfan seferleri sırasında Berlin’e getirilmişti. Çalışmamız, Turfan’daki Wang ailesine ilişkin diğer kaynakların sunulduğu, eserin nüshası ve dil özellikleri hakkında bilgilerin verildiği giriş, metnin yazı çevrimi ile Türkiye Türkçesine çevirisi ve seçilmiş kelimelerin sözlük/dizinini içermektedir. Ayrıca metnin yazı çevrimi ile Türkiye Türkçesine çevirisi ve seçilmiş kelimelerin sözlük/ dizinini içermektedir. Söz konusu döneme ait birinci elden kaynaklardan olan bu belgeden Wang’ın Turfan’daki imparatorluğu hakkında bilgi edinebilmekteyiz.Keywords : Doğu Türkistan, Turfan, Turfan Hanlığı, Emin Han, Alman Turfan Seferi