- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 62 Issue: 2
- Necip Fazıl’ın Esselâm’ı Çağdaş Bir Mevlit Örneği Olarak Okunabilir mi?
Necip Fazıl’ın Esselâm’ı Çağdaş Bir Mevlit Örneği Olarak Okunabilir mi?
Authors : Demet Sustam
Pages : 657-681
Doi:10.26650/TUDED2022-1125728
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Necip Fazıl’ın, Hz. Muhammet’in yaşamı etrafında kaleme aldığı, altmış üç bölümden oluşan Esselâm’ı umduğunun aksine edebiyat çevrelerinin dikkatini çekememiştir. Peygamber’in biyografisini doğumu, mucizeleri, hicreti, miracı, savaşları ve ölümü de dâhil olmak üzere kronolojik bir sırayla ele alan Esselâm’ın, metni kadar "Takdim” yazısı da önemlidir. Bu sunuş, şairin metin ile okur arasına girerek kendi niyetini okura sezdirdiği bir ön koşul metnidir. "Mukaddes Hayattan Levhalar” alt başlıklı eserinin, mevlit olarak algılanmaması üzerinde ısrarla duran Kısakürek, öte yandan eseriyle ilgili yaptığı tanımlamalarda eserin mevlit olarak okunmasından mutluluk duyacağı izlenimini verir. Bu makalenin amacı Esselâm ile ilgili kafası karışık olduğu anlaşılan Necip Fazıl’ın, tasavvur ettiklerini nereye kadar gerçekleştirdiği sorusunun ve yazarın niyetinin metnin anlamını aşıp aşmadığının peşine düşmektir. Bunun için Esselâm ile karşılaştırma yapmak üzere mevlit türünde yazılmış eserler arasından Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-Necât’ı seçilmiştir. Vesîletü’n-Necât kendinden sonra kaleme alınan mevlitlere olan etkisi, Türk halk Müslümanlığının temel el kitabı mertebesine ulaşıp yalnızca doğumlarda değil ölüm, düğün gibi törenlerde de icra edilmesi gibi sebeplerle Türkçe mevlit geleneği içerisinde kurucu metin olarak kabul görür. Vesîletü’n-Necât ile Esselâm arasında yapılan karşılaştırma iki metin arasındaki yapı, tema ve izlek temelli olup sonuçları Necip Fazıl’ın Esselâm üzerindeki niyetinin metin üzerinde ne derece etkili olduğunu ortaya çıkarmaya yöneliktir.Keywords : Mevlid, Vesîletü’n-Necât, Esselâm, Süleyman Çelebi, Necip Fazıl, yazarın niyeti