Osmanzâde Tâ’ib Re’îs-i Şâ’irân mıydı?
Authors : Muhammed Duman
Pages : 17-41
Doi:10.26650/TUDED2022-1084174
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Research
Abstract :III. Ahmed Dönemi’nin önde gelen şairlerinden olan Osmanzâde Tâ’ib Ahmed (ö.1136), Safâyî’nin aktardığı bir hatt-ı hümayun metninden hareketle "melikü’ş-şu’arâ/ re’îs-i şâ’irân” olarak anılmıştır. Osmanlı Arşivi’nde yapılan taramalarda rastlanan III. Ahmed’e ait bir hatt-ı hümayun metni, Safâyî’nin Tâ’ib’le ilgili aktarımının yanlış olduğunu göstermiştir. Bu hatt-ı hümayunda Osmanzâde Tâ’ib’in övüldüğü ancak melikü’ş-şu’arâ olarak anılmadığı veya ona böyle bir görev verilmediği görülmüştür. Bu yeni bilgi Osmanzâde Tâ’ib’i yeniden değerlendirme gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Osmanzâde Tâ’ib’in hayatı; meslek hayatı, himaye ilişkileri ve diğer şairlere yaklaşımı göz önünde tutularak özetlenmiş, edebî muhitteki yerinin belirginleşebilmesi için 1133/1721 yılı İstanbul edebî muhitinin önemli şairleri, o günkü durumları vurgulanarak tanıtılmıştır. Bu şairlerin devlet kademelerindeki konumları ve himaye ilişkileri belirtildikten sonra Sâlim ve Safâyî ile diğer şairlerin bu şairler hakkındaki görüşlerine yer verilmiştir. III. Ahmed’in şiir ve şairler hakkındaki hatt-ı hümayunlarının metinleri örneklendikten sonra Osmanzâde Tâ’ib hakkındaki hatt-ı hümayunun tam ve asıl metni sunulmuştur. Dönemin biyografik kaynaklarının Tâ’ib’le ilgili görüşlerine yer verilmiş, Tâ’ib’in diğer şairlerle ilişkileri açıklanmıştır. Sonuç olarak Osmanzâde Tâ’ib’in "re’îs-i şâ’irân” olmadığı, bununla birlikte III. Ahmed ve Damat İbrahim Paşa’nın takdirini kazanmış büyük bir şair olduğu belirtilmiştir.Keywords : 18. yüzyıl, şiir, III. Ahmed, Osmanzâde Tâ’ib, hatt-ı hümayun