Attilâ İlhan’s Anti-Cosmopolitanism
Authors : Burcu Alkan
Pages : 493-509
Doi:10.26650/TUDED2021-978320
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :Attilâ İlhan (1925-2005) şiir, roman, senaryo, deneme ve gazete yazısı gibi birçok türde metne imza atmış bir yazar, oldukça aktif ve üretken bir entelektüeldi. Şiirleri ona özgü bir romantik estetiğe sahiptir. Romanları ise kuvvetli bir toplumsal gerçekçi çizgiyi takip eder. Denemelerinde Atatürk’ün ulusal devrimine dair heyecanı, Osmanlı kültürüne ilgisi ve Marxist düşünsel formasyonuyla şekillenmiş bir "ulusal kültür sentezi” fikrini savunur ve bu fikri kozmopolitanlığın "sözde evrensel” değerlerine karşıt olarak inşa eder. Bu makale İlhan’ın kozmopolitanlık karşıtlığını güncel eleştirel kozmopolitanlık teorileri ışığında tartışmaktadır. Yazar gazete yazıları ve denemelerinde "komprador kozmopolitler”i şiddetle eleştirmektedir. Romanlarında da bu anti-kozmopolitan tutum oldukça sorunlu bir boyutta dikkat çekmektedir. Romanlarının çoğu büyük şehirlerde geçmekte ve kent kültürünün zenginliğini ve çeşitliliğini öne çıkarmaktadır. Fakat yazarın bu çeşitliliği kullanış şekli kozmopolitanlık karşıtı tutumunun altında yatan çelişkileri de ortaya dökmektedir. Bu makale önce iki çağdaş entelektüelin, Attilâ İlhan ve Frantz Fanon, ulusal bilinç ve kozmopolitanlık üzerine düşüncelerinin paralel okumasını sunmaktadır. Daha sonra İlhan’ın Zenciler Birbirine Benzemez romanını örnek olarak incelemektedir. Son olarak da yazarın kozmopolitanlık karşıtlığının problemli yanlarını edebiyatının bütünlüğü içinde değerlendirmektedir.Keywords : Attilâ İlhan, Frantz Fanon, Anti-Kozmopolitanizm, Sömürgecilik-Sonrası Eleştiri, Zenciler Birbirine Benzemez, Aynanın İçindekiler