- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 61 Issue: 1
- Ferhengnâme-yi Sa'dî Tercümesi’nde Kullanılan Bazı Deyimler ve Deyimlerin Farsça Karşılıkları...
Ferhengnâme-yi Sa'dî Tercümesi’nde Kullanılan Bazı Deyimler ve Deyimlerin Farsça Karşılıkları
Authors : Funda Şan
Pages : 283-302
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-07-08
Article Type : Research
Abstract :Ferhengnâme-yi Sa'dî Tercümesi, Hoca Mes’ud bin Ahmed’in 1354/1355 (H.755) yılında Sa'dî'nin 1257 yılında yazdığı Bostan adlı Farsça eserinden Türkçeye tercüme ettiği didaktik bir eserdir. Bostan, ahlak, eğitim, evlilik, devlet yönetimi gibi pek çok konu hakkında nasihatlerin bulunduğu hem kendi döneminde hem de sonraki dönemlerde üzerine müntehâblar (seçkiler), muhtasarlar ve nazireler yazılan Fars edebiyatı için mühim bir mesnevidir. Hoca Mes’ud tarafından 14. yy’da yazılan eser ise 4044 beyitlik Bostan’ın yaklaşık bin beyitlik tercümesidir. Hoca Mes’ud eserin girişinde bu tercüme sırasında mümkün olduğunca yabancı kelimelere yer vermediğini belirtmiştir. Eser hakikaten de Eski Anadolu Türkçesi döneminin Türkçe söz varlığının zenginliğini ortaya koymaktadır. Ancak Hoca Mes’ud her ne kadar yabancı kelimelere yer vermediğini belirtmiş olsa da aynı zamanda mana ve biçim bakımından mümkün olduğunca ana metne sadık kalmaya çalıştığını da ifade etmiştir. Bu sebeple eser Türkçe yazılmaya çalışılmış olsa da Farsçadan tercüme bir eser olması dolayısıyla bazı Farsça yapı ve kalıpların izlerini taşımaktadır. Bu yapılardan biri de eserde anlatımı güçlendirmek için kullanılan deyimlerdir. Çalışmada Hoca Mes’ud’un eserindeki deyimler tespit edilmiş ve bunların Farsça karşılıklarına yer verilerek aralarındaki benzerlik ortaya konmaya çalışılmıştır.Keywords : Ferhengnâme-yi Sa'dî Tercümesi, Hoca Mes’ud, Bostan, Eski Anadolu Türkçesi, deyimler