- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 60 Issue: 2
- The Prosody of Aboutness and Contrastive Topics in Turkish
The Prosody of Aboutness and Contrastive Topics in Turkish
Authors : Aslı Gürer
Pages : 561-585
Doi:10.26650/TUDED2020-825592
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-28
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Özne-Nesne-Eylem (ÖNE) sıralamasında tümce başındaki Türkçe hakkındalık ve karşıtsal konularını araştırmaktadır. Hakkındalık ve farkındalık konuları altı farklı koşul altında araştırılmıştır. Konuların bürünsel işaretlemesi deneysel ve kuramsal açıdan incelenmiştir. Temel sıklık değerleri (F0) ve süre değerleri çalışmanın temel ölçüm kriterleridir. Koşullar, söylem yenisi ve eskisi olarak ortaya çıkabilecek hakkındalık ve karşıtsal konularını farklı bilgi yapısı sıralamaları bazında karşılaştırır. Bu koşullar, geniş odak koşulu altındaki odak cümlelerinin bürünüyle karşılaştırılmıştır. Anadil konuşurlarından diyaloglar aracılığıyla toplanan verilerden hedef tümceler çıkartılarak Praat (Boersma & Weenink, 2020) ile bölümlenmiş ve incelenmiştir. Sonuçlara göre öznenin bulunduğu çekirdek öncesi alanın sağ kenarındaki ve nesnenin bulunduğu çekirdek alandaki F0 değerleri tümce başı konu koşulları ile daha yüksektir. Hatta bu ölçüm noktalarında hakkındalık konuları karşıtsal konulardan daha yüksek F0 değerine sahiptir ancak devamında yürütülen istatiksel çalışma bunun tüm koşullar karşılaştırıldığında bile kategorik bir özellik olmadığını göstermektedir. Çekirdek öncesi, çekirdek ve çekirdek sonrası alanların süre ölçümleri de bu altı koşul için anlamlı bir fark olmadığını ortaya koymuştur. Çalışma, Türkçe için hakkındalık ve karşıtsal konularının sözdizimsel ve anlambilimsel olarak farklı işaretlenmelerine rağmen, ayırt edici bir bürünsel stratejiyle işaretlenmedikleri ve geniş odak tümcelerinden ayrı olmadıkları sonucuna varmıştır.Keywords : Bürünbilim, Anlambilim, Hakkındalık konusu, Karşıtsal konu, Geniş Odak