- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 60 Issue: 1
- Telif-Tercüme Kavramı Bağlamında Vâhidî’nin Saâdetnâme’si Üzerine Düşünceler
Telif-Tercüme Kavramı Bağlamında Vâhidî’nin Saâdetnâme’si Üzerine Düşünceler
Authors : Elif Şimşek
Pages : 97-111
Doi:10.26650/TUDED2020-0034
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk edebiyatına ait eserlerin önemli bilgiler ihtiva eden "Sebeb-i Te’lîf” bölümlerinde eserin telif ya da tercüme olduğuna dair yazarların beyanlarındaki tutarsızlık, eser üzerinde çalışma yapan araştırmacıları yanlış şekilde yönlendirmektedir. Bundan dolayı eserle alakalı isabetli tespitler yazarın kendi beyanından ziyade eseri kurgularken hangi yollara başvurduğu ve eserin muhtevası incelendiğinde daha iyi ortaya çıkmaktadır. 16. yüzyılda yaşamış olan Vâhidî’ye ait Saâdetnâme adlı eser de Vâhidî’nin beyanıyla telif yani özgün bir eser gibi gözükmektedir. Fakat eser üzerinde yapılan araştırmalar neticesinde Saâdetnâme’nin orijinal bir kompozisyon değil "telif-tercüme” bir eser olduğu ortaya çıkmıştır. 24 bölümden oluşan Saâdetnâme’nin 20 bölümü, müellifi belli olmayan Farsça Pend-i Pîrân adlı eserden aynen tercüme edilmiştir. Vâhidî’nin özgün katkılarıyla da esere önsöz ve hâtime gibi bölümler, beyt, kıta, mesnevi, nazm gibi manzum parçalar ve son bâba 98 ek hikâye eklenerek eser hacim olarak genişletilmiş, edebî olarak geliştirilmiş ve eserin telif yönü bu şekilde oluşturulmuştur. Bu çalışmada Vâhidî’nin hayatı ve eserlerinden kısaca bahsedildikten sonra kaynakların ışığında "telif” ve "tercüme” kavramları üzerinde durulmuş, Saâdetnâme’nin tercüme edilme stratejisi ve "telif-tercüme” formuna nasıl geldiği hem kaynak hem de erek metinden örneklerle ele alınarak açıklanmıştır.Keywords : Klasik Türk edebiyatı, Vâhidî, Saâdetnâme, telif, tercüme