16. Yüzyıl Kasidelerinde Savaşçı Hükümdar Portresi
Authors : Murat Keklik, Murat Aslan
Pages : 111-139
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2018-06-14
Article Type : Other
Abstract :Devlet ve din büyüklerinin övüldüğü kasidelerde memduhun şanı yüceltilir, başarılarının devamı dilenir. Memduha iyi dileklerde ve dualarda bulunulur. Kasidelerde memduh övülürken dönemin insanının zihninde ve kalbinde yer alan ideal yöneticinin vasıfları ortaya konulur. Bu vasıflar genel itibariyle cömertlik, adalet, bilgelik, şairlik yeteneği, dine hizmet olarak sıralanabilir. Hükümdarın dine hizmeti İslamın korunması, yeni yerlerin fethedilmesi, İla-yı Kelimetullah, küfrün yok edilmesi gibi görevleri beraberinde getirir. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi büyük ve güçlü bir ordunun yanında iyi bir savaşçı olmayı gerektirir. Allah tarafından İslama hizmet için görevlendirildiğine inanılan Osmanlı padişahları bir savaşçıda bulunması gereken bütün vasıflara sahip şekilde kasidelerde tasvir edilirler. İyi bir komutan ve şehsüvardırlar. Müminlere karşı merhametli, din düşmanlarına karşı acımasızdırlar. Haşmet ve heybetleriyle düşmanların kalbine korku salar, askerlere güven ve cesaret aşılarlar. Fethettikleri yerlerde huzur ve güveni tesis ederler. Osmanlı tarihinde fetihler yüzyılı olarak adlandırılan 16. asır padişahları bizzat seferlere katılmış, ordusunu yönetmiş, savaş meydanlarında savaşmıştır. Padişahların bu savaşçı kişilikleri eserlere konu olmuş, Selimnâmeler, Süleymânnâmeler, Fetihnameler kaleme alınmıştır. Bu yazıda ise 16. yüzyıl padişahlarının savaşçı yönleri kasidelerden hareketle ele alınmıştır. Farklı meslek gruplarından şairlerin divanları taranarak Osmanlı padişahlarının savaşçı özelliklerinin anlatıldığı beyitler tespit edilerek incelenmiş, divan şairinin zihnindeki ideal savaşçı hükümdar portresi ortaya konmaya çalışılmıştır.Keywords : kaside, hükümdar, savaşçı, gaza, 16. yüzyıl