- Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi
- Vol: 50 Issue: 50
- TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ADDAN ZARF TÜRETEN BİRLEŞİK EKLER ÜZERİNE
TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ADDAN ZARF TÜRETEN BİRLEŞİK EKLER ÜZERİNE
Authors : Enfel Doğan
Pages : 11-28
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2015-03-19
Article Type : Other
Abstract :Birden fazla ekin birleşmesiyle ortaya çıkan biçimbirimlere birleşik ek denmektedir. Birleşik cümleler ve birleşik kelimeler gibi birleşik ekler de eski dönemlerden beri Türkçenin yapısında yoğun olarak görülmektedir: -mAdIn (> -mAdAn), -AcAk, -dUkdA, -lAyU (> lAyIn) gibi… Türkçenin yakın geçmişinde ortaya çıkan -msA- (azımsamak, benimsemek), -mAcA (bulmaca, çekmece), -lAş- (liberalleşmek, aykırılaşmak), -lAn- (dayılanmak, diklenmek), -AnAk (gelenek, görenek) gibi ekler de artık dil bilgisi kitaplarında birleşik ek biçiminde yer almaktadır. Bu makalede addan zarf türeten ve birleşik ek olduğu konusunda kimsenin itirazı olmadığı -cAsInA, -lAyIn ve -cIlAyIn gibi eklere temas edilmekle beraber; -InA/-sInA (domuzuna, böylesine), -lAmA (apazlama, balıklama), -lAmAsIna (uzunlamasına, enlemesine), -lArI (geceleri, gündüzleri), -lArdA (geçenlerde, bugünlerde), -AdAk (cartadak, dangadak) gibi Türkçe Sözlük’e türevleri girmiş, ancak hâlâ dil bilgisi kitaplarında kendine yer bulamamış olan yeni birleşik ekler ve bunların Türkçe Sözlük’teki kullanımları hakkında da bilgi verilecektir.Keywords : biçim bilgisi, dil bilgisi, birleşik ek, birleşme, söz varlığı