- Türk Coğrafya Dergisi
- Issue: 80
- İran’da iklim değişikliğinin, klimatolojik, meteorolojik ve hidrolojik afetlere etkisi
İran’da iklim değişikliğinin, klimatolojik, meteorolojik ve hidrolojik afetlere etkisi
Authors : Marjan Tourani, Ayşe Çağlayan, Veysel Işik, Reza Saber
Pages : 97-114
Doi:10.17211/tcd.1085714
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Review
Abstract :İklim değişikliği, çevreyi ve insan yaşamını pek çok bakımdan olumsuz etkilemektedir. Yerkürede iklim değişikliğinin kanıtları yeterince kuvvetli ve ikna edicidir. Deniz seviyelerinin yükselmesi, buzulların erimesi ve buzul alanlarının gerilemesi, yıllık yağış düzenlerinde ciddi değişimlerin görülmesi ve küresel ısınmadaki artışlar belli başlı belirtilerdir. Araştırma bulguları ve tespitler 20. yüzyılın ortalarından bu yana değişimlerin temel nedeninin insan etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Fosil yakıtların orantısız kullanımı atmosferdeki sera gazlarının hızlı artışına neden olmuştur. Sera gazı seviyelerinde düşüş olmaz ise 2100 yılına kadar Dünya’nın ortalama sıcaklık artışının 6.4 °C’ye ulaşabileceği ve ilişkili afet tehlikelerinin giderek artacağı yönünde sonuçlar belirtilmektedir. İran, iklim değişikliğinin çevre ve toplum üzerindeki etkilerini ciddi artışlarla yaşayan ülkeler arasındadır. 1900-1980 yılları arasında yılda gerçekleşen afet sayısı 100’ün altında rapor edilmişken, 2000-2019 yılları arasında afet olayı sayısı yılda 400’e ulaşmıştır. Araştırmalar, İran’da meydana gelen sel, fırtına, kuraklık, yer çökmesi ve orman yangınları gibi afet olaylarının temel nedeninin iklim değişikliği olduğunu göstermektedir. İran, yaklaşık 687 milyon ton CO2 üretimi ile Orta Doğu’da iklim değişikliğinden sorumlu birinci, Dünya’da ise altıncı ülke sıralamasında yer almaktadır. Gereken önlemlerin alınmaması durumunda önümüzdeki on yıl içerisinde iklim ile ilişkili afetlerdeki artışın çok daha yüksek olacağına dikkat çekilmektedir.Keywords : Küresel Isınma, Sera Gazları, Doğal Afetler, İklim Değişikliği, İran