- Türk Coğrafya Dergisi
- Issue: 64
- Porsuk Çayı Havzasında akarsu akımlarında gözlenen uzun dönemli eğilimler
Porsuk Çayı Havzasında akarsu akımlarında gözlenen uzun dönemli eğilimler
Authors : Ilyas Tekkanat, Faize Sarış
Pages : 69-83
Doi:10.17211/tcd.44842
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2015-06-09
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada, Porsuk Çayı Havzası’nda yer alan akım gözlem istasyonlarının uzun dönem aylık minimum, maksimum ve ortalama akım verileri kullanılarak havzadaki akımların yıllar arası değişimi ortaya kondu. Hidroklimatolojik verilerin analizi için (1) eksik verilerin tamamlanması, (2) veri kontrolü (3) trend ve (4) korelasyon analizleri olmak üzere 4 grupta ele alınan istatistik metodlar uygulandı. Bu çoklu yöntem kullanımıyla hem yöntemlerin karşılaştırılarak sonuçların güvenilirliğinin artırılması hem de zaman serilerindeki çeşitli değişkenlik bileşenlerinin (inhomojenlik, ısrar, periyodiklik, trend) ortaya konulması amaçlandı. 1970-2011 dönemini kapsayan 42 yıllık aylık verilere uygulanan analizler sonucunda, Porsuk Çayı Havzası’nda gerek ortalama gerekse maksimum ve minimum akımlarda ciddi azalma eğilimleri tespit edildi. 5 istasyona ait toplam 60 aya uygulanan analizler sonucunda ortalama akımlarının %56.7’si, minimum akımların %48.3’ü ve maksimum akımların %65’inde, 0.05 anlamlılık düzeyinde azalma eğilimleri belirlendi. Mann Kendall sıra korelasyon test grafik sonuçlarına göre; zaman serilerinde belirlenen negatif trendin başlangıç yılı, 1980’li yıllarda yoğunlaşmaktadır. Anahtar Kelimeler: Hidroklimatoloji, veri tamamlama, trend analizi, Porsuk Çayı Havzası.Keywords : Hydroclimatology, data completion, trend analysis, Porsuk Creek Basin.