- Türk Coğrafya Dergisi
- Issue: 57
- Adana Şehrinin Alansal Gelişimi ve Yakın Çevresinin Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler...
Adana Şehrinin Alansal Gelişimi ve Yakın Çevresinin Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler
Authors : Mehmet Sönmez
Pages : 55-69
View : 14 | Download : 6
Publication Date : 2011-12-30
Article Type : Other
Abstract :Çalışma, XIX. yüzyılın sonlarına kadar çok fazla ön planda olmayan Adana şehri ve yakın çevresinin, bu tarihten itibaren sulamaya dayalı modern tarım teknikleri uygulanarak tarıma açılması ve 1950’li yıllarda yörede, sanayileşme hareketlerinin hız kazanması sonucu şehrin hızla büyümesini ve yakın çevresindeki arazi kullanımında meydana gelen değişimleri ele almaktadır. Çalışma sahasında arazi kullanımında meydana gelen değişimleri (sadece görsel değil) belirlemek amacıyla tarihi kaynaklardan ve Landsat uydu görüntülerinden faydalanılmıştır. Arazi kullanımında meydana gelen değişimler uydu görüntüleri vasıtasıyla ortaya konulurken, bu değişimin nedenleri ve şehrin gelişimi, tarihi süreç içinde ele alınmıştır. Buna göre, Adana şehrinin ilk ciddi alansal büyümesi ve yakın çevresinin arazi kullanımındaki değişimler, XIX. yüzyılın sonlarında Çukurova’nın tarıma açılması ile başlamıştır. Fakat şehrin asıl alansal büyümesi ve yakın çevresinin arazi kullanımındaki değişimler, 1980 sonrası sanayileşme hareketleri ve kırdan kente göçlerle ilişkilidir. Nitekim 1972 yılında yaklaşık 3000 ha olan şehir alanı, 2010 yılında yaklaşık 5 kat büyüyerek 15000 hektarın üstüne çıkmıştır. Hızlı şehirleşmeye bağlı olarak 1990-2010 yılları arasındaki 20 yıllık süreçte orman ve kuru tarım alanları sürekli gerilerken, şehir ve sulu tarım alanları sürekli artmıştır. Şehrin, tarım potansiyeli, uygun iklim şartları ve ulaşım avantajları nedeniyle hızla nüfuslanması, sanayileşmesi ve giderek yatay olarak genişlemesi, verimli tarım alanlarının daralması başta olmak üzere çevre kirliliği, alt yapı sorunları ve doğal tahribata neden olmaktadır. Nitekim yörede tarım toprakları bir yandan artan gıda ve sanayiye hammadde talebini, yoğun kullanım ve kimyasal desteklerle karşılamaya çalışırken, öte taraftan şehirleşme ve sanayileşme faaliyetleri ile hızla daralmaktadır.Keywords : Coğrafi Bilgi Sistemleri, Kentsel Genişleme, Zamansal Değişim, Arazi Kullanımı, Türkiye