- TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi
- Issue: 23
- Construction Story of Hasanoğlan Village Institute, Ankara
Construction Story of Hasanoğlan Village Institute, Ankara
Authors : Esra Eken, Neriman Şahin Güçhan
Pages : 223-247
Doi:10.22520/tubaked.2021.23.011
View : 4 | Download : 3
Publication Date : 2021-09-14
Article Type : Research
Abstract :Köy Enstitüleri, Türkiye'nin Erken Cumhuriyet Dönemi'nde köy kalkınmasında modernleşmenin öncüsü olarak 1940-1948 yılları arasında 21 köy için tasarlanmış eğitim kompleksleridir. Mimari yarışmalarla hayata geçirilen bu projeler, teorik ve pratik eğitimin birlikteliğinin temel amaç olduğu eğitim anlayışının gerekliliğini ortaya koyan tek bir kütle yerine birçok binadan oluşan kampüsler olarak inşa edilmişlerdir. 1941 yılında Ankara'da kurulan Hasanoğlan Köy Enstitüsü (HKE), köy okullarından ziyade köy enstitülerinde çalışabilecek eğitmenlerin yetiştirilmesi için bir merkez olarak kurulmuştur. Bu nedenle diğer enstitülere göre daha geniş bir mimari programa sahiptir. Ayrıca bu enstitü, ilk binasından son binasına kadar, daha önce kurulmuş olan 14 enstitünün öğrencileri ve eğitmenleri tarafından inşa edilmiştir. Böylelikle birçok insanın kendi enstitüsündeki eğitim hayatına ek olarak HKE’nün yapım sürecine dair anıları vardır. HKE ile ilgili son zamanlarda yapılmış olan mimari çalışmalarda, HKE’nün yapım hikayesi ayrıntılı olarak ele alınmamıştır. Literatürdeki boşluğu doldurmak amacıyla, bu çalışma HKE’nün hikayesini, eski öğrenci ve eğitmenlerin anıları üzerinden, atölye, okul, yemekhane ve müzik kompleksi binalarının planlama ve inşaat aşamalarına odaklanarak yerinde gözlemlerle tasvir etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümü, köy enstitü projelerinin arka planı ve HKE’nün planlama aşamalarını gösterirken, köy enstitüleri bağlamında Hasanoğlan'ın önemi ile başlamaktadır. Sonrasında, enstitü arazisindeki inşaat faaliyetleri yerel inşaat teknikleri dikkate alınarak anılar, bellek haritaları ve yerinde gözlemler aracılığıyla analiz edilmiştir. Sonuç olarak, enstitü komplekslerindeki inşaat teknolojisi ve dönemin modern inşaat sürecinin ilkeleri, HKE örneği üzerinden değerlendirilmiştir.Keywords : Hasanoğlan Köy Enstitüsü, yapım hikayesi, Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı, köy enstitüleri