- TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi
- Issue: 23
- MİMARLIK ve SANAT BİRLİKTELİĞİNDE BİR KADIN SANATÇI: SUHENDAN ULUĞ
MİMARLIK ve SANAT BİRLİKTELİĞİNDE BİR KADIN SANATÇI: SUHENDAN ULUĞ
Authors : Aynur Çiftçi, Hande Tulum
Pages : 77-98
Doi:10.22520/tubaked.2021.23.004
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-09-14
Article Type : Other
Abstract :İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşananlar sanat ve mimarlık alanını etkilemiş, dönemin anlayışına uygun olarak modern yapı inşası artmıştır. Ancak hızlı üretim nedeniyle sıradanlaşan modern mimarlık ürünleri eleştiri almaya başlayınca mimarlık ve sanat birlikteliği özgün bir çözüm olarak sunulmuştur. Birçok ülkede olduğu gibi 1950 sonrasında Türkiye’de mimarlık pratiğinde bu sentezin yansımaları görülür. Bu durum sanatçılar ve kültür politikaları ile ilgili olup devlet tarafından desteklenmeyen sanatçılar dışarıya açılarak mimarlarla çeşitli işbirlikleri oluşturmaya başlamış ve 1950-1980’ler arasında mimarlık-sanat sentezli pek çok ürün ortaya çıkmıştır. Bu dönemde erkeklerin yanı sıra kadın sanatçıların da etkin olduğu ancak literatürde fazla yer bulamadıkları ifade edilebilir. Mimarlık-sanat sentezi 1980’li yıllarda iyice azalmış ve nitelikli sanat eserlerinin yapıda yer alma durumu -neredeyse- ortadan kalkmıştır. 1980’de İstanbul Tatbiki Devlet Güzel Sanatlar Yüksek Okulu, Seramik ve Heykel bölümünden mezun olan Sühendan Uluğ bu akımın son kuşak temsilcilerinden olup özgün eserleriyle alana katkıda bulunmuş bir sanatçıdır. İstanbul’da Kadıköy başta olmak üzere çeşitli yapıların dış ve iç cephelerine farklı aktörlerle işbirliği yaparak seramik ve mozaik özgün panolar tasarlayan Uluğ, farklı ölçeklerdeki ürün tasarımları ve resimleriyle sanat hayatını sürdürmüştür. Ancak İstanbul’da- özellikle de deprem açısından daha düşük riske sahip olmasına karşın Kadıköy’de- devam eden rant odaklı kentsel dönüşüm faaliyetleri nedeniyle mimarlık ve sanat birlikteliği örnekleri hızla yok olmaktadır. Sanatçının panoları da bu yıkımdan etkilendiğinden bu yazıyla sanatçının ve eserlerinin tanıtılması hedeflenmiş ayrıca benzer birlikteliklerin ve eserlerin daha fazla tahrip olmadan ya da yok olmadan değerlerinin anlaşılması için farkındalık başta olmak üzere resmi yönetmeliklere kadar uzanan bir yelpazede koruma adına neler yapılabileceğinin ele alınmasına çalışılmıştır.Keywords : Mimarlık, Sanat, Mimarlık-Sanat Sentezi, İstanbul, Seramik, Sühendan Uluğ, Koruma