- TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi
- Issue: 13
- TARSUS BÖLGESİ'NDE GELENEKSEL KIRSAL MİMARİ VE YAŞAM
TARSUS BÖLGESİ'NDE GELENEKSEL KIRSAL MİMARİ VE YAŞAM
Authors : Betül Kurtuluş, Neriman Şahin Güçhan
Pages : 101-124
View : 7 | Download : 0
Publication Date : 2015-09-01
Article Type : Other
Abstract :Birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Tarsus, elverişli arazileri ile tarih boyunca Anadolu'nun önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olmuştur. Ancak, endüstri devrimi ile tarımdaki makineleşme ve sonrasında devletin tarımı destekleme politikalarını geri çekmesiyle tarım sektörü giderek önemini kaybetmiştir. Osmanlı'da başlayıp Cumhuriyet döneminde devam eden, özellikle 1950'lerden sonra daha etkili olan bu durum, birçok üretim merkezinde olduğu gibi Tarsus ve çevresinde de tarımsal üretimi güçleştirmiş, büyük bir çoğunluğu kırsal alanlarda yaşayan köylü, kent merkezlerine göç etmiştir. Böylece, bir yandan kırsal alanlardaki yaşam yok olurken, bir yanda da köylünün bulunduğu bölgeye ait yerel kimliğini yansıtan geleneksel mimari / kırsal yapılar terk edilmeye başlanmıştır.Tüm bu zorluklara rağmen yaşamın devam ettiği köylerde ise, kırsal dokunun ve geleneksel mimarinin korunmasına yönelik politikalar geliştirilemediğinden; geleneksel yaşam tarzını yansıtan kırsal mimari örnekleri modern gereksinimlere uygun hale getirilmek üzere değiştirilerek ya da yıkılarak, hızla yok olmaya başlamıştır.Tanımlanan bu sürecin sonuçları, Tarsus'taki kırsal mimariye odaklanan bu araştırmada da saptanmıştır. Tarsus'un erişimi daha kolay olduğu için hızla değişen kıyı ve ova köylerinde kırsal mimari örneklerine hiç rastlanmazken; erişimi daha zor olan dağ köylerinde - sayıları az da olsa - halen özgün nitelikleri koruyan yapılara rastlanır.Bu araştırma, Tarsus kırsalında bulunan ve özgün niteliklerini halen koruyan sınırlı sayıdaki bu konutların mimari özelliklerini ve mevcut durumunu saptamayı amaçlar. Bu çerçevede, bölgenin kırsal tarihine odaklı bir literatür incelemesinden sonra, yaşamın devam ettiği ve tarihi açıdan zengin olan üç dağ köyünde -Ulaş, İhsaniye ve Kale köyleri- alan araştırması yapılmış; Ulaş ve Kale köylerinde üç, İhsaniye Köyü'nde ise dört geleneksel konutun mimari özellikleri ve günlük yaşam düzeni incelenmiştir. Sonuçta, çalışılan yapıların ortak özellikleri ve değişim sürecindeki kırsal yaşamın günümüzdeki durumu tartışılmıştır.Keywords : Tarsus Köyleri, Kırsal Mimari, Geleneksel Yaşam, İhsaniye, Ulaş, Kale.