- TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi
- Issue: 16
- İZMİR TARİHİ KENT MERKEZİNDE BULUNAN CAMİ VE MESCİTLERDEN ÖRNEKLER
İZMİR TARİHİ KENT MERKEZİNDE BULUNAN CAMİ VE MESCİTLERDEN ÖRNEKLER
Authors : Harun Ürer
Pages : 179-242
Doi:10.22520/tubaked.2017.16.009
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2017-09-01
Article Type : Other
Abstract :İzmir, Anadolu’nun siyasi ve ekonomik tarihinde her zaman ön planda olan önemli bir yerleşimdir. Son yıllarda kent merkezinde gerçekleştirilen arkeolojik kazı çalışmalarının ortaya koyduğu yeni buluntular şehrin yaklaşık 8000 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olduğunu belgelemiştir. Bu uzun evrede gerçekleşen mimari ve kültürel birikimlerini çok üst düzeyde koruyamamış olsa da, İzmir, yine de geçmişine ışık tutan önemli verilere sahiptir. 14. yüzyıla kadar farklı yönetimlerin egemenliğine sahne olan İzmir, bu tarihten itibaren kesintisiz Türk hâkimiyetine girmiştir. Yakın geçmişimizde Kurtuluş Savaşı’nın başladığı ve bittiği bir şehir olarak öne çıkan yerleşim, yangın ve deprem felaketlerinden fazlasıyla etkilenmiş ve bu nedenle ciddi tahribatlara uğramıştır. Ancak, şehrin, sahip olduğu mimari yapılar ve kültür varlıkları açısından uğradığı tahribata bakıldığında; 8000 yıllık süreçte gerçekleşen kayıpların hatırı sayılır bölümünün ne yazık ki son 40-50 yılda, felaketler nedeniyle değil, ne yazık ki insan eliyle gerçekleştiği görülmektedir.Eğer yenileme ve daha büyüğünü yapma arzusundan kurtulmuşsa, deprem ve yangın dışında herhangi bir tehditle karşılaşmayan dini yapılar sivil yapılarla kıyaslandığında daha şanslı oldukları aşikârdır. Bu nedenle çalışma alanında inşa edilmiş cami ve mescitlerin sayıca önemli bir bölümünün bugüne ulaştığı kabul edilebilir. "İzmir Tarihi Kent Merkezinde Bulunan Cami ve Mescitlerden Örnekler” başlıklı bu çalışma tarihi kent merkezi olarak tanımlanan Kemeraltı ve Basmane bölgesinde bulunan, bugüne kadar kapsamlı bir şekilde incelenmemiş12 adet cami ve mescidi kapsamaktadır. Rölöveleri ile birlikte ayrıntılı belgeleme çalışmaları yapılan cami ve mescitler ilk defa bu nitelikte ele alınmış ve değerlendirilmiştir. İzmir İl genelinde yer alan, özellikle bugüne kadar herhangi bir çalışmaya konu olmamış eserlerin tanıtımını amaçlayan bu çalışma, İzmir’in Kültür Mirasları olarak adlandırılan üst ölçekli projenin ilk etabı olarak ele alınmıştır. İlerleyen yıllarda İzmir’in diğer ilçelerinde de benzer çalışmaların etaplar halinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.Keywords : İzmir, cami, mescit, Basmane, kent merkezi.