- TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi
- Issue: 25
- KIZKALE YERLEŞMESİ VE NEKROPOLÜ NAHÇIVAN, AZERBAYCAN
KIZKALE YERLEŞMESİ VE NEKROPOLÜ NAHÇIVAN, AZERBAYCAN
Authors : Veli Bahşeliyev
Pages : 47-61
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2019-03-01
Article Type : Other
Abstract :Araştırmalar gösteriyor ki, Güney Kafkasya ve Doğu Anadolu’nun Orta Tunç Çağı kültürlerinin belli özellikleri ile farklılaşmasına rağmen onlar arasında çok sayıda benzerlikler de bulunmaktadır. Orta Tunç Çağı’nda Güney Kafkasya’nın bir kısmında siyah açkılı seramiklerle karakterize edilen kültür yayılmış, ama Kafkasya’nın güney bölgeleri için ise boyalı seramikler karakteristik olmuştur. OrtaTunç Çağı’nın bu boyalı seramiği Güney Kafkasya’nın dışında Kuzeybatı İran İran Azerbaycanı ve Doğu Anadolu’da da yayılmıştır. Orta Tunç Çağı’nın boyalı çanak çömlek kültürünü kökeni tartışmalara neden olmuş, farklılaşan lokal özellikler farklı isimlerletanıtılmıştır. Genellikle kazılar sırasında Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran ve Güney Kafkasya’da Orta Tunç Çağı’nın boyalı çanak çömlek kültürüne İÖ.2400-1500 ilişkin yerleşmeler az sayıda ortaya çıkarılmıştır. Doğu Anadolu’da, Gürcistan’da, Ermenistan’da, Azerbaycan’da ise Nahçıvan’ın dışında bu kültürle ilişkili kültür tabakası içeren yerleşme ortaya çıkarılmamıştır. Orta Tunç Çağı’naait Bezekli, Kazançıkale, Kurtdağ, Göynükkale ve diğerlerinin araştırılması sırasında savunma duvarları ortaya çıkarılmıştır. Öte yandan, bu kalelerin savunma açısından önemli mevkide yer alması Orta Tunç Çağı’nda Nahçıvan’da yerleşen kabilelerin savunmaya ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Zaten bu dönemde kaleler ve kale türü yerleşmeler çok yaygın olmuştur. Nehir kıyısında yer alan Kültepe II ve Kızkale’nin kazıları kolaylıkla savunula bilen alanlarda takviyeye ihtıyac olduğunu göstermektedir. Bizim yaptığımız araştırmalara kadar kale türü yerleşmeler geniş kazı yapılarak öğrenilmemiştir. Bu açıdan Kızkale’de yapılan araştırmalar önem taşımaktadır. Kültepe I ve Kültepe II’nin önceki stratigrafik kazılarından sonra Kızkale Orta Tunç Çağı’nın belirgin tabakalanmaya sahip önemli yerleşmelerinden biridir. Kızkale’de yapılan araştırmalar sitadel, höyük ve nekropolün bir arada bulunduğunu göstermektedir ki, bu da Orta Tunç Çağı boyalı çanak çömlek kültürünün genel şekilde ele alınıb öğrenilmesine olanak sağlamaktadır.Keywords : Doğu Anadolu, Nahçıvan, Urmiye Havzası, Kızkale, Boyalı seramikler, Orta Tunç Çağı