- Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- Bitki Adlarında Eş Anlamlılık ve Ters Anlamlılık
Bitki Adlarında Eş Anlamlılık ve Ters Anlamlılık
Authors : Yasemin Yildiz
Pages : 78-99
View : 17 | Download : 3
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Review
Abstract :Anlam konusu birçok araştırmacının üzerinde önemle durduğu geniş çaplı bir konudur. Konuyla ilgili araştırma yapan anlam bilimcilerin birbirinden farklı bakış açıları sebebiyle ortaya çok çeşitli tasnifler çıkmıştır. Her anlam bilimci kendi "anlam” tanımını yapmış ve o doğrultuda değerlendirmelerde bulunmuştur. Eş anlamlılık durumu; genel olarak, yazılışları farklı ama anlamları aynı olan kelimelerle açıklanmaya çalışılmıştır. Bazı anlam bilimciler eş anlamlılık durumunun Türkçede var olmadığını savunurken, bazıları var olduğunu, bazıları da çeşitli şartlara bağlı olarak dilde kendine yer bulduğunu savunur. Bu farklı bakış açıları, haliyle farklı tasnifleri de beraberinde getirmiştir. Ters anlamlılık durumu ise; iki öğe arasında var olan karşıtlıkla sağlanır. Eş anlamlılığa kıyasla ters anlamlılık kavramı daha çok ortak görüşe ev sahipliği yapar. Buradaki ortaklık ters anlamlıların varlığı ve anlamı konusunda oluşan ortaklıktır. Bunun yanında tıpkı eş anlamlılar için yapılan tasnifler gibi ters anlamlılar için de farklı tasnifler yapılmıştır. Eş anlamlılığı ve ters anlamlılığı bitki adları açısından ele aldığımızda vurgulanması gereken birkaç önemli nokta olduğunu söyleyebiliriz. Bitki adlarını eş anlamlılık başlığı altında değerlendirdiğimizde ortaya çıkan en önemli durum, eş anlamlı bitki adlarını doğru bir şekilde belirleyebilme durumudur. Farklı dillerden alıntı yapılan bitki adlarının eş anlamlılığı daha net bir şekilde tespit edilebilirken, aynı dil içinde varlığını sürdüren eş anlamlı bitki adlarında bu tespit çok net bir şekilde olamayabilir. Bu durumun ortaya çıkmasında da ağız özellikleri oldukça etkilidir. Ağız özellikleri sebebiyle meydana gelen değişimler zaman zaman karışıklıkların çıkmasına sebep olmaktadır. Aynı sebep bitki adlarının derlenmesi konusunda da kendini gösterir. Bitki adları, ters anlamlılık açısından değerlendirildiğinde eş anlamlılıktan daha net bir çizgi vardır. Bu netliğin sebebi de karşıtlığın sadece karşıt anlamlı kelimelerle sağlanabilmesi durumundan kaynaklıdır. Çalışmamızda çeşitli kaynaklardan elde edilen eş anlamlı bitki adları listesine ve ters anlamlı bitki adları listesine yer vereceğiz. Türk dilinin ne kadar zengin bir söz varlığına sahip olduğunun küçük bir göstergesi olan bu listelerle birlikte eş anlamlılığa ve ters anlamlılığa ışık tutmaya çalışacağız.Keywords : Anlam, Eş anlamlılık, Ters anlamlılık, Zıt anlamlılık, Bitki adları