- Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 8 Issue: 2
- PARA ARZI İLE ENFLASYON İLİŞKİSİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI (1994-2004)
PARA ARZI İLE ENFLASYON İLİŞKİSİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI (1994-2004)
Authors : Fatma Cesur
Pages : 85-104
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2006-06-01
Article Type : Other
Abstract :Uzun yıllardır Türkiye ekonomisinin en önemli sorununun enflasyon olduğu bilinmektedir. Yapılan birçok istikrar programlarının öncelikli hedeflerinden biri de kronik hale gelmiş olan enflasyonu düşürmek ve kalıcı bir biçimde kontrol altına almaktır. Enflasyon, kavram olarak genel fiyat düzeyindeki sürekli yükselmeyi veya paranın sürekli olarak satın alma gücünü kaybetmesini ifade etmektedir. Enflasyonun sonuçta para miktarındaki artışa bağlı olduğu veya bir diğer ifade ile enflasyonun parasal olduğu genel kabul görmektedir. Para arzı ve fiyat hareketleri arasındaki fonksiyonel ilişkinin dayandığı miktar teorisi ve buna bağlı olarak geliştirilen geniş bir literatürden kaynaklanmaktadır. Tartışmalara rağmen, para arzı ile fiyat hareketleri arasında fonksiyonel bir ilişkinin olduğu genel kabul görmektedir. Kuramsal olarak varlığı bilinen bu fonksiyonel ilişkinin özelliklerinin araştırılmasında regresyon analizi anlamlı olacaktır. Bu çerçevede yapılan analiz sonucunda; Türkiye’de 1994 – 2004 döneminde para arzının (M1, M2, M2Y ve M3) fiyatlar genel düzeyini (TEFE ve TÜFE) etkileme derecesi ve süresi analiz edilmiştir. Yapılan regresyon analizi ile ulaşılan sonuçta; para arzlarındaki artışın tüketici ve toptan eşya fiyatlarını pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Ancak para arzındaki artışların tüketici fiyatlarını daha kuvvetli bir şekilde yükselttiği görülmüştür. M2Y para arzının diğer para arzlarına göre enflasyonu arttırma yönünde daha etkili olmakta. Dolayısıyla para arzındaki artışların enflasyonu tetiklediği görülmektedir. Tüm İktisat okulları, paranın ekonomik faaliyeti etkilediği konusunda görüş birliği içindedirler. Görüş ayrılığı ise, sadece bu etkinin derecesi konusunda ortaya çıkmaktadır. Enflasyon olayının başlangıcı her zaman toplam talebi uyaran bir parasal genişleme olmaktadır. Sonuçta, parasal genişlemenin olduğu her ekonomide enflasyon uyarılmaktadır.Keywords : Enflasyon, para arzı, enflasyonun nedenleri, fiyatlar, parasal genişleme