- Topkapı Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 3 Sayı: 1
- Cumhuriyetin Kuruluşunda İşlevsel Güç Olarak Milli Basın Ve Atatürk’ün Gazeteci Kişiliği
Cumhuriyetin Kuruluşunda İşlevsel Güç Olarak Milli Basın Ve Atatürk’ün Gazeteci Kişiliği
Authors : Nur Esra Atmaca
Pages : 25-48
View : 28 | Download : 31
Publication Date : 2024-01-30
Article Type : Research
Abstract :Türk basınının doğduğu Osmanlı İmparatorluğu döneminden, Milli Mücadele yıllarına gelinceye kadar geçen sürecin en dikkat çeken özellikleri, Saray’ın baskıcı yasal düzenlemelerinin gölgesinde başlamış ve 1867’den itibaren ağırlıklı olarak yurtdışına kaçan aydınlarla sürgün gazeteciliği şeklinde devam etmiş olmasıdır. Diğer taraftan, 1908’de II. Meşrutiyetin ilanıyla kısa süreli bir özgürlük patlaması gerçekleşse de gazetecilik sürekli kontrol altında ve çalkantılı bir seyir izlemiştir. Ancak, Atatürk önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna ulaşan süreç, basın ve halkın ulusal menfaatlerde buluştuğu ilk ortak payda olarak Türk basın tarihinde benzersiz bir işleve sahiptir. Atatürk’ün Cumhuriyet fikri ve ideali Cumhuriyet’in ilanından yıllar öncesine, henüz Harp Akademisi öğrencisi olduğu yıllara dayanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’ne giden yolun taşlarını henüz milli mücadeleyi başlatmadan döşemeye başlayan Ulu Önder, demokrasinin en önemli aracı kabul edilen gazete ve gazetecilikle yakından ilgilenerek, millet iradesini ve hakimiyetini önceleyen vizyonuyla dört gazete çıkarmıştır. Bunları Anadolu Ajansı’nın kurulması izlemiştir. Dünyanın takdirini kazanmış Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet’i kurma sürecindeki basın vizyonu, basının söz konusu süreçteki misyonu ve Atatürk’ün çok da bilinmeyen gazeteci kimliği, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı’nda bu çalışmanın odak noktasıdır. Halka, cumhuriyet ve demokrasi fikrinin anlatılmasında Atatürk’ün gazeteciliği ve basının bu süreçte gördüğü benzersiz işlev yerli- yabancı arşiv belgeleri, dönem gazeteleri ve Atatürk’ün hatıralarına odaklanan kapsamlı bir literatür incelemesiyle ele alınmıştır. Milli Mücadele’den Cumhuriyet’e tüm sürecin, hem Türk milletine, hem de dünyaya birinci ağızdan duyurulması amacıyla iletişim kanallarına hayati önem atfeden Atatürk’ün askeri dehasının yanı sıra gazeteci kimliği, Cumhuriyet’in kuruluşunda ve Türk modernleşmesinde hem bugünün Türkiye’si, hem de gelecek kuşaklara ulaşacak bir analiz olması amacıyla bu çalışmada detaylandırılmıştır. Özellikle de Milli Mücadeleye basınla verilen destek göz önüne çıkarılmaya ve birçok kaynak araştırılarak bir Milli Mücadele basını listesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Nitekim Milli Mücadele Basını, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında ve Cumhuriyet’in temellerinin atılmasında etkin bir araç olmuştur.Keywords : Atatürk ve Basın, Cumhuriyet, Milli Mücadele Basını.