- Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi
- Issue: 16
- Akdeniz Canavarı Cervantes, La Gran Sultana ve "Osmanlı İspanyol" "Olmak ya da Olmama...
Akdeniz Canavarı Cervantes, La Gran Sultana ve "Osmanlı İspanyol" "Olmak ya da Olmamak" (Dramaturjik Çözümleme)
Authors : Mukadder Yaycioğlu
Pages : 1-22
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2011-12-27
Article Type : Other
Abstract :Cervantes, "Tajo‟dan Paktolo‟ya" uzanan Akdeniz‘i en iyi anlatan yazardır diyebiliriz. Braudel‘den çok önce yapıtlarında "Eski Göl"den ticaret savaş ve büyük kültür alış-veriş alanı olarak söz eder. Parnasos‟a Yolculuk‟ta Akdeniz‘de oluşan melez kültürün taşıyıcıları olarak "kötü şairler"i gösterir. La gran sultana‘da İber Yarımadası‘ndan gelen antikahramanlarının Osmanlı topraklarındaki yükselişlerini, kahramana dönüşümlerini konu eder. Ressamla yazarı, resimle yazıyı bir tutan Cervantes, La gran sultana‘da, derin anlamı oluşturmak için görsel sanatlara özgü "göz aldatmacası" tekniğini kullanır. Bu teknikten yapı- şifre oluşturmak / yapı-şifre sökmek, oyun kişilerinin gerçek/öteki kimliklerini (Eski Hıristiyan/Yeni hıristiyan) gizlemek/açıklamak için yararlanır. Aynı amaçla, resim ve diğer görsel sanatlarda kullanılan bir diğer tekniğe, ışık-gölge (claroscuro) oyununa başvurur; iki anlam katmanı oluşturur. Birincisinde komik, eğlendirici, yüzeysel, yanıltıcı olanı, ikinci katmanda ise örtük, karanlık, tarihsel olanı resmeder; İstanbul sokaklarından Topkapı sarayına dek uzanan istihbarat ağını gözler önüne serer. Akdeniz Canavarı Cervantes La gran sultana‘da okurun/seyircinin dikkatini Catalina‘nın dinini, adını değiştirmemek için gösterdiği direnç, Sultan‘a olan duygusal uzaklığı ile Sultan‘ın Catalina‘ya gösterdiği tolerans ve duyduğu aşk üzerine çeker. Bu karşıtlıktan/gerilimden yararlanarak sürekli bir katmandan diğerine geçer. Bu gelgitlerin sonucu olarak yeni bir oyun kişisi ("Osmanlı İspanyol") doğar. Cervantes kaşla göz arasında melez gibi görünen bu yeni kahramanın ne Osmanlı/Müslüman ne de İspanyol/Hıristiyan olmadığını gösterir. Anlaşıldığı üzere Eski Ahit‘te dayanarak Eski Hıristiyan/Yeni Hıristiyan kavramlarını tersine çevirir.Keywords : Cervantes, La Gran Sultana, “Osmalı İspanyol”, göz aldatmacası, kimlik, Eski Hıristiyan/Yeni Hristiyan