- Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi
- Sayı: 20
- Lacan’ın Arzu Etiği ve Ontik Kaybın Ontolojik Bir Arayışa Dönüşmesi
Lacan’ın Arzu Etiği ve Ontik Kaybın Ontolojik Bir Arayışa Dönüşmesi
Authors : Feyza Şule Güngör
Pages : 101-121
Doi:10.55256/temasa.1339207
View : 115 | Download : 202
Publication Date : 2023-12-15
Article Type : Research
Abstract :Lacan’ın psikanaliz etiği, insanın en derinindeki arzusuyla ilişkisini iyi ve kötü belirleniminde temel bir faktör olarak değerlendirmesi nedeniyle sıklıkla arzu etiği olarak nitelendirilir. Arzu etiği, geleneksel etik teorilerinin fayda, çıkar, ilgi, mutluluk, erdem ve ödeve atfettiği rolü arzuya atfederek bu teorilere radikal bir alternatif sunar. Lacan, bilinçdışı arzularımızı tamamen görmezden gelen tüm bu yüksek amaçların insanın kendi arzusuna ihanetini olumladığını savunur ve bilinçdışını/arzuyu etik ilke olarak gören Freud’un teşebbüsünü takip ederek etik ile pathos (tutku) arasındaki bağlantıyı yeniden keşfetmeye çalışır. Bilinçdışıyla bağlantıda yetkinleşmeyi önceleyen bu yeni etik alan, ahlaki kurallar formüle ederek iradeyi güçlendirmeyi ya da iyi yaşam formülleri sunmayı hedeflemez. Lacancı arzu etiği, insan eylemlerinin çekirdeği olan ancak anlaşılmaz ve ele geçirilemez bir karaktere sahip arzunun kökenlerini keşfederek, insan yaşamının ve karakterinin doğasını neyin oluşturduğuna dair geniş bir anlayışla ilgilidir. Bu bağlamda çalışmamızın amacı, bedenlerimiz, dilimiz ve kendimiz ile ilişkiyi önceleyen bambaşka bir söylemi ihtiva eden arzu etiğinin temeli olan "İçindeki arzuya uygun davrandın mı?” sorusunun varoluşsal karşılığını takip etmektir. Bu amaca bağlı olarak, öncelikle bilinçdışının erdem ve ödev etiğindeki konumunu tartışacak ve Lacan’da hep bir kayıp duygusuyla karakterize olan arzunun ontolojik bir arayışa dönüşmesini değerlendireceğiz. Bu arayışta arzunun gündelik hayattaki görünümleri, öznenin arzusuna neden ve nasıl ihanet etmiş olacağı ve en önemlisi de Lacan’ın etik düsturu olan "Arzuna sahip çık!” mottosunun psiko-felsefi açılımları da temel izleğimiz olacaktır.Keywords : Lacan, Arzu, Etik, Bilinçdışı, Psikanaliz