- Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi
- Issue: 12
- Mitosa Karşı Logos Ya Da Dionysos’a Karşı Sokrates: Tragedyanın Doğuşu’nda Felsefe ve Sanat Karşıtlı...
Mitosa Karşı Logos Ya Da Dionysos’a Karşı Sokrates: Tragedyanın Doğuşu’nda Felsefe ve Sanat Karşıtlığı
Authors : Sever Işik
Pages : 31-50
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2020-01-30
Article Type : Research
Abstract :Felsefe/logos ve sanat/mitos çatışması düşünce tarihinin en kadim meseleleri arasında yer almaktadır. Söz konusu tartışmanın çerçevesi büyük ölçüde sanata karşı felsefenin safında olan Platon tarafından belirlenmiştir. Bu tartışmada Nietzsche açıkça sanatın safında yer alır. Platoncu hakikat anlayışına temelden karşı olmakla birlikte paradoksal olarak sanatın insan doğası ve evrenin gerçekliğini anlamak hususunda felsefeden daha derin bir hakikati yansıttığını düşünür. Ona göre sanatların en ideal örneği mitosa dayanan antik Yunan tragedyasıdır. Antik Yunanlılar sanat yoluyla yaşamı katlanılır kılmış ve üstesinden gelmeyi başarmışlardır. Sanata felsefe karşısında üstün bir konum biçen filozofa göre insan, sanat aracılığıyla yaşamı sürekli olarak dönüştürme ve yeniden yaratma imkânına sahiptir. Ancak Sokrates’in mitosun yerine logosu geçirmesi sanatın ölümüyle sonuçlanmıştır. Sanatın ölümü ve felsefi düşüncenin egemen oluşu bugün zirve noktasına varan dekadansın başlangıcı olmuştur. Yaşamı aklın tiranlığına tabi kılan felsefe, yaşamı olumsuzlayarak değerden düşürmüştür. Dolayısıyla sanat ve felsefenin karşıt oluşu konusunda Nietzsche, Platon ile uyum içindedir. Ancak Nietzsche, "müzik yapan Sokrates” imgesi aracılığıyla felsefe ve sanatın birlikteliğine duyulan bir umudu taşımakta ve bu tartışmayı aşmayı düşünmektedir. Sanat ile felsefeyi birleştirecek olanlar "geleceğin filozofları” olacaklardır.Keywords : Mitos, Logos, Tragedya, Sokrates, Platon, Şiir, Dionysos