- Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi
- Issue: 8
- Metinde Anlam: Okur-tepkisi Eleştiri Kuramı
Metinde Anlam: Okur-tepkisi Eleştiri Kuramı
Authors : Hasan Baktir
Pages : 97-105
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2018-01-17
Article Type : Review
Abstract :Anlam edebiyat eleştiri teorilerinin en önemli tartışma konularından bir tanesidir. Her bir teori anlamı belirli bir temele dayandırarak gerçekliğe ulaşmayı amaçlar. Dış dünya ile metin arasındaki ilişkiyi irdeleyen tarihsel kuramlar anlamı metnin dışında yer alan toplumsal bağlam, dönemdeki felsefi tartışmalar ve edebiyat akımlarında ararlar ve metnin yapısal özellikleri üzerinde durmazlar. Bu yaklaşımı benimseyen eleştirmenler edebiyatı hayatın bir yansıması olarak görür ve her bir metnin de- antik dönemde olduğu gibi, anlamının tarih ve toplum tarafından belirlendiğini düşünürler. Yapısalcılık, Yeni Eleştiri Kuramı ve Formalistler için ise anlamın tarafsız olarak incelenebilmesi için metnin kendi yapısına bakılmalıdır. Bu kuramı benimseyenler metin dışı yaklaşımların tamamının taraflı bir değerlendirmeye sahip olduğunu, bu nedenle de bilimsel olamayacağını savunurlar. Okurtepkisi kuramında ise eleştirmenler yazarın okura karşı tutumu, okur türleri ve okurların metindeki farklı anlamları ortaya çıkarırken içinde bulundukları süreç, okuma gelenekleri, metin eleştirisi ve metnin statüsü gibi konulara odaklanarak anlamı açıklamaya çalışırlar. Buna göre bir metnin anlamını yazar-okur-metin etkileşimi ortaya çıkarır.Keywords : Okur, Metinde anlam, Tepki, Fenomenoloji, Yorumbilim